Cevat Memduh Altar Paneli Bilkent'te
Müzik alanında yapılan yeniliklerde ve hareketlerde,
kurulan kurumlarda Ulu Önder Atatürk'ün en büyük yardımcılarından biri
olan ve tevazusu ile müzik tarihimizde gizli kalmış olan Cevat Memduh
Altar; yurtdışında birçok besteci ile ilgili derin bilgisi ve özel
günlerde verdiği konferanslarla da tanınırdı. Paul Hindemith'in
Türkiye'de
bulunduğu dönemde yanında görevli olan, Atatürk'ün müzikle ilgili
konularda danıştığı Altar; birçok makalenin yanında "Opera
Tarihi",
"Sanat Felsefesi", "Paul Hindemith İle Karşılaşmam), "Goethe ve Müzik
Sanatı", "Sanat Yolculukları"nın da aralarında bulunduğu pek çok
kitap yazmıştır. İstanbul Kültür ve Sanat Vakfı'nı da
kuran Altar; Güzel Sanatlar Genel Müdürlüğü, Devlet Tiyatroları Genel
Müdürlüğü görevlerinde de bulunmuştur.
"Doğumunun 104. Yıldönümünde Türkiye'de Müziğin ve Müzikbilimin
Gizli Kahramanı; Cevad Memduh Altar" başlıklı panel; 3 Haziran 2006
Cumartesi günü Kültür ve Turizm Bakanlığı Güzel Sanatlar Genel
Müdürlüğü'nün katkılarıyla Bilkent Üniversitesi'nin kültür-sanat
faaliyetleri bünyesinde Ahmed Adnan Saygun Müzik Araştırma ve Eğitim
Merkezi'nde gerçekleşecektir.
&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&
,Saat 10:00-17:30 saatleri arasında ve 4 oturum halinde gerçekleşecek
panele; keman sanatçısı, İstanbul Teknik Üniversitesi
Devlet Konservatuarı Kompozisyon Bölümü Başkanı ve MİAM Eş Başkanı
Doç.Dr.
Cihat Aşkın, Besteci Çetin Işıközlü, İnönü Üniversitesi Öğretim
Üyesi, Besteci ve Birgün Gazetesi Yazarı Yrd. Doç. Server Acim,
İstanbul Kültür Üniversitesi Güzel Sanatlar
Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Özer
Sezgin, Sevda Cenap And Müzik Vakfı Yönetim Kurulu Üyesi Dr. Erdoğan
Okyay, Çevirmen-Yazar İnci Kut(kızı), piyanist Ayşe Altar(kızı),
Pamukkale Üniversitesi Öğretim Üyesi Yrd.
Doç. Dr. Fatih Yayla, Yeditepe
Üniversitesi Antropoloji Bölümü Başkan Yardımcısı ve Öğretim Üyesi
Prof.
Dr. Feza Tansuğ, eski Mimar Sinan
Üniversitesi Rektörü ve Yeditepe Üniversitesi İç Mimarlık Bölümü
Başkanı
Prof.Dr.Gündüz Gökçe ve
Edebiyat dünyamızın duayen ismi, yazar Adalet
Ağaoğlu gibi önemli isimler katılacaktır.
"Altar ve Çalışmalarını İnceleme" başlığını taşıyacak olan ilk oturum
saat
10.00 itibariyle başlayacak. Yrd.Doç.Server Acim, Doç.Cihat Aşkın,
Yrd.Doç.Dr.Fatih Yayla Özdemir ve Ersin Antep gibi müzik
adamlarının/müzikbilimcilerin konuşmacı olacağı oturum başkanlığını
Prof.Dr.Feza Tansuğ yürütecek. (Oturumda işleri dolayısıyla
kayılamayacak
olan Hıfzı Topuz ve Evin İlyasoğlu'nun gönderecekleri yazılar
okunacaktır.)
Cevad Memduh Altar'ın ve eserlerinin ayrı ayrı inceleneceği oturumun
ardından gerçekleşecek olan ikinci oturum; "Altar Tanıkları-1" başlığı
ile
sunulacak. Dr.Erdoğan Okyay'ın başkanlığını yapacağı oturumda
Çevirmen-Yazar İnci Kut(kızı) ve Besteci Çetin Işıközlü bulunacak.
Ayrıca
Altar'ın yoğun çalışması ile çıkan Harika Çocuklar Yasası'ndan
yararlanan
piyanist İdil Biret aynı tarihte Meksika'da konseri olduğundan ötürü
katılamayacağı panele göndereceği yazı ile fahri olarak katılmış
olacak.
İkinci oturumun hemen ardından Besteci ve Keman
Sanatçısı Hasan Niyazi Tura ve piyanist
Ayşe Altar'ın "Cevat Memduh Altar
Anısına" verecekleri özel dinletide; Altar'ın en beğendiği eserleri ile
tek bestesi olan Öğretmen Marşı'nın Server Acim tarafından yapılmış
olan
düzenlemesi icra edilecek.
Üçüncü oturum "Altar Tanıkları-2" başlığı ile sunulacak. Doç.Cihat
Aşkın'ın başkanlığını yapacağı oturumda da Altar'ın öğrencileri ve
yakın
çevresi yer alacaktır. Bu isimler arasında Prof.Dr.Gündüz Gökçe, yazar
Adalet Ağaoğlu, Ahmet Altar(oğlu) olacaktır.
Prof.Dr.Feza Tansuğ'un başkanlığında son olarak Yrd.Doç.Dr.Fatih Yayla
ve
Tülin Zehra Değirmenci oturum değerlendirmeleri yapılacak, ardından
Ersin
Antep'in kapanış konuşması ile bilimsel etkinlik sona erecektir.
Müzikbilimci Ersin Antep tarafından
hazırlanan ve Cevad Memduh Altar'ı irdeleyerek Türk müziği ile bilim
dünyasındaki yerini anlatmayı amaçlayan etkinlik; aynı zamanda
"Gültekin
Oransay, Mahmut Ragıp Gazimihal, Rauf Yekta Bey, Halil Bedi Yönetken,
Muzaffer Sarısözen, vb. gibi önemli bilimsel kişilikleri tanıtmak,
haklarında bilimsel eserler yayımlamak" maksadıyla oluşturulan uzun
süreli
bir projenin de dördüncü ayağını oluşturuyor.
Etkinlik ücretsiz izlenebilecek. İzleyiciler, her saat başı Tunus
Caddesi,
Sıhhiye Köprüsü ve Milli Kütüphane'den kalkacak ücretsiz servislerle
Bilkent Üniversitesi Merkez Kampusu'na ulaşılabilecek. Ayrıntılı bilgi
için cavga@bilkent.edu.tr ve
(312) 290 22 80
CEVAD MEMDUH ALTAR
(1902-1995)
Cumhuriyetin kurulmasından önce yurtdışında
öğrenim görmeye giderek 1922-1927 yıllarında Almanya'da Leipzig
Konservatuvarı'nda keman ve viyola öğrenimini tamamladı; yurda
döndükten
sonra da Ankara'da Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Tarih Bölümü'nü
bitirdi. 1927 yılında Ankara'da Musıki Muallim Mektebi'nde teori
öğretmeni
olarak göreve başladı. 1932'den itibaren Gazi Eğitim Enstitüsü'nde
sanat
ve müzik tarihi öğretmenliği yaptı. 1960 yılından başlayarak emekli
olduğu
1967'ye kadar da Ankara Devlet Konservatuvarı'nda sanat tarihi, opera
tarihi ve estetik dersleri verdi. 1983-1992 yılları arasında ise,
Bakanlar
Kurulu kararıyla, İstanbul’da Mimar Sinan Üniversitesi Devlet
Konservatuvarı'nda yüksek lisans düzeyinde sanat felsefesi ve müzik
estetiği konularında ders verdi ve 1988'de aynı üniversite tarafından
kendisine "fahri profesörlük" unvanı verildi. UNESCO Türkiye Ulusal
Komisyonu kurucu üyesi
ve Sanat Eleştirmenleri Derneği (AICA) üyesi olan araştırmacı,
Fransa’nın Officier d’Académie Nişanını, Federal
Almanya’nın Schiller Madalyasını ve Türkiye’de Sevda-Cenap AND
Müzik Vakfı’nın Onur Ödülü Altın Madalyasını
almıştır.
Ankara Devlet Konservatuarı’nın
kuruluş çalışmalarına katılan (1935-37) Altar, eğitsel çalışmalarının
yanı
sıra, Milli Eğitim Bakanlığı Güzel Sanatlar Şube Müdürlüğü (1934-43),
Basın Yayın Dairesi Genel Müdürlüğü (1943-51), Devlet Tiyatroları Genel
Müdürlüğü (1951-54), Güzel Sanatlar Genel Müdürlüğü (1954-60) gibi
görevlerde bulunmuş, TRT’de program ve haber Genel Müdür
Yardımcılığı görevinden emekli olmuştur (1967).
Cevad Memduh Altar, uluslararası kongrelerde ve
toplantılarda müzik ve sanatla ilgili çeşitli konularda çok sayıda
konferanslar verdi, bildiriler sundu; bunların birçoğu yurtdışında
yayımlandı. Uluslararası ve ulusal kongreler, sempozyumlar,
seminerlerde
ve ulusal müzik kurultayında görev aldı. 1930-1994 yılları arasında
kültür
ağırlıklı konularda gazete ve dergilerde pek çok makaleler yazdı,
ayrıca
çeşitli çeviriler yaptı.
İstanbul Kültür ve Sanat Vakfı’nın
kuruluşunda görev alan Altar, 1986-93 yılları arasında bu vakfın
yönetim
kurulu üyesi olarak çalışmıştır.
Sanat tarihçisi ve müzikolog kimliğiyle 1927'den
itibaren Atatürk'ün direktifleri altında Türkiye'deki sanat
kurumlarının
kuruluş çalışmalarına etkin bir biçimde katılarak, ülkenin kültür
hayatına
uzun yıllar hizmet etmiş olan Cevad Memduh Altar, ayrıca önemli bir
araştırmacı olarak Venedik, Viyana, Berlin, Varşova gibi devlet
arşivlerinde Türk kültürüyle ilgili incelemelerde bulundu.
1939-50 yılları arasında Ankara Radyosu’nda “Açıklamalı
Müzik” programları hazırlamış, çok sayıda radyo ve TV programına
müzik tarihçisi olarak katkıda bulunmuştur. 1930-95 arasında çeşitli
dergi
ve gazetelerde yüzlerce makalesi yayınlanan araştırmacımızın, Bach,
Beethoven, Mozart, Chopin ve Türk bestecileri hakkında çok sayıda
makalesi
vardır. Varşova, Berlin ve Venedik Devlet Arşivlerinde müzik ve Türkiye
ile batı ülkelerinin ilişkileri hakkında araştırmalar yapan sanatçı,
Bizet’in Carmen ve Beethoven’in 9. Senfonisi
üzerine incelemeler yazmıştır.
Altar’ın müzikoloji alanındaki özgün yaklaşımı daha çok,
Opera Tarihi, Türkiye’de Opera, Sanat Felsefesi, Müzik Estetiği ve
Bela Bartok üzerinedir.
KATILDIĞI ULUSLARARASI KONGRELER
Mozart’ın 200. doğum yılı kongresi, Viyana, 1956.
Uluslararası I. Türk Sanatları Kongresi, Ankara, 1959.
Uluslararası Sanat Eleştirmenleri Derneği (AICA) VIII. Kongresi, Tel
Aviv, 1963.
Uluslararası II. Türk Sanatları Kongresi,
Venedik, 1963.
Uluslararası Sanat Eleştirmenleri (AICA) Kongresi, Prag,
1964.
IV.
Giuseppe Verdi Kongresi, Chicago, 1974.
I.
Müzik Kurultayı, İstanbul, 1989.
Cevad Memduh Altar'ın yayımlanmış başlıca eserleri
şunlardır: Goethe, Musiki Hayatı (1932), Goethe ve Sanatı (1944),
Georges
Bizet ve Carmen Operası (1948), Sanat Yolculukları (1953), Ludwig Van
Beethoven (1953), Opera Tarihi, 4 Cilt (I. ve II. ciltler: 1970, 1975;
4
cilt birden: 1981-1982, 1989), Onbeşinci Yüzyıldan Bu Yana Türk ve Batı
Kültürlerinin Karşılıklı Etkileme Güçleri Üstünde Bir İnceleme (1981),
Paul Hindemith ile Karşılaşmam (1984), Sanat Felsefesi (1996).
Bazı ulusal ve uluslararası kültür kurumlarında
üyelikleri de bulunan Cevad Memduh Altar, kültür alanındaki
hizmetlerinden
dolayı çeşitli nişan ve madalyalara da layık görüldü.