MÜZİK EĞİTİMİNİN ÜLKEMİZDE ÇAĞDAŞ ANLAMDA  İSTENİLEN DÜZEYE ULAŞABİLMESİ  İÇİN

 MÜZİK ÖĞRETMENLİĞİ ANA BİLİM DALLARININ DERS VE DERS DIŞI ETKİNLİKLERİNİN İÇERİK BAKIMINDAN  DÜZENLENMESİNDEKİ ÖNEMİ

 

Yrd. Doç. H.Yılmaz KÜÇÜKÖNCÜ

Onsekiz Mart Ünv. Eğt. Fak.

 GSEB-MEABD-Çanakkale

 

* Cumhuriyetimizin 80. Yılında Müzik

Sempozyumu, 30-31 Ekim 2003,

İnönü Üniversitesi, Malatya

Bildiriler,s.323-330.

 

Türkiye’de çağdaş anlamda Mustafa Kemal Atatürk’ün belirttiği çizgide ulusal ve uluslararası niteliklere sahip müziğin bestecilik - icracılık – dinleyicilik boyutlarında istenilen düzeye gelebilmesi için, örgün müzik eğitiminin içerik , nitelik ve ulaştığı kitle bakımından yeterli düzeye gelebilmesi gerekmektedir. Bunun yapılabilmesi için ise, öncelikle toplumsal müzik kültürünü geliştirebilmek amaçlı , müziğin her alanına yönelik örgün MÜZİK OKULLARI’nın açılması gerekmektedir. Cumhuriyet döneminde müzikle ilgili yenilikler , düzenlemeler, bunlarla ilgili çalışmalar yapılmıştır. Müzik eğitiminin gerekliliği konusunda, Milli Eğitim Bakanlığı ve program çalışmaları yapan eğitimciler,  eğitimin bütünlüğü ilkesinden hareket ederek müzik eğitimine  gereken önemi vermişlerdir. Ancak , örgün genel müzik eğitimini düzenlemek için 1924 – 1936 – 1948 - 1968 yıllarında hazırlanan programların, programcılık anlayışı bakımından ulaşılması zor hedef ve davranışlara sahip bulunması , uyulması gereken ilkelerin her öğretmen tarafından aynı biçimde algılanabilir bulunmaması, uygulama bakımından okullardaki öğretim ortamının , araç – gereç çalgı donatımı konusunda yeterli bulunmaması , anlayış bakımından müzik eğitiminin daha çok diğer derslerin öğretiminde araç olarak kullanılması biçiminde , algılanması nedeniyle, programların istenilen doğrultuda uygulanabildiğini söylemek zordur. Önceleri ortaöğretim düzeyinde , hatta  , daha çok yaygın eğitim kurumu niteliğinde bulunan daha sonraları da , özellikle öğretmenlik ve sahne sanatları konularında   önlisans , lisans düzeyine gelen müzik okulları ; günümüzde müzikle ilgili çeşitli alanlarda , lisans ve lisans üstü eğitim veren kurumlar haline gelmiştir. Orta öğretim düzeyinde birçok yerde açılan Anadolu Güzel Sanatlar Liseleri , öğrencilerini sanat eğitimi yoluyla , öğrencinin eğitim gördüğü program çerçevesinde  kültürel anlamda eğitmeyi amaçlamaktadır. Üniversitelerin, müzik alanında lisans eğitimi veren, fakülteleri haline getirilen Müzik ve Sahne Sanatları Fakülteleri  (konservatuarlar ),Eğitim Fakülteleri’nde yapılandırılan Müzik Öğretmenliği Ana Bilim Dalları, Türk Müziği Konservatuarları , Güzel Sanatlar Fakülteleri’nde yapılandırılan Müzik Bölümleri Türkiye’deki müzik eğitimi veren okullardır. Yeni açılan üniversitelerde , müzikle ilgili değişik alanlarda eğitim veren okullar da, genellikle Güzel Sanatlar Fakültelerinin bünyesinde  açılmıştır.Toplumsal müzik kültürümüzün gelişmesi uluslararası düzeyde yerini alabilmesi , müzik eğitimi kurumlarının katkılarıyla gerçekleşebilir. Günümüzde kitle iletişim araçları , ekonomik işlevi sayesinde endüstriyel alan haline gelen müziği , kendi istedikleri şekilde yönlendirir hale gelmişlerdir. Müzik eğitimi okullar sayesinde uygulanabilecek , genel ve özel  eğitim programlarıyla kitle iletişim araçlarını  yönlendirebilmek durumundadır. Ancak ,bu şekilde kitle iletişim araçlarının toplum üzerindeki etkilerinden yararlanarak ,müzik kültürümüzün istenilen düzeye gelmesine katkıda bulunmak mümkündür.Bestecilik – icracılık -şeflik –çalgı yapım,bakım , onarım eğitimleri  Müzik  ve  Sahne  Sanatları  Fakülteleri’nde  (Konservatuvarlar ) ; geleneksel kültürümüze ait bestecilik– icracılık- çalgı yapım , bakım , onarım eğitimi Türk Müziği Konservatuvar’larında ; müzik eğitimciliği  eğitimi , Eğitim Fakülteleri  Müzik Öğretmenliği Ana Bilim Dalları’nda; müzik teknolojileri ve müzikoloji ,müzik araştırmacılığı eğitimi Güzel Sanatlar Fakülteleri Müzik Bölümleri’nde ;askeri müzik icracılığı eğitimi orta öğretim düzeyinde Bando Muzıka Okulu’nda ,bando şefliği eğitimi ise lisans ve lisans üstü eğitim düzeyinde Konservatuarlarda verilmektedir. Türkiye’de müzik eğitimi , belirtilen okullardan başka okulların öğretim programlarında da , özel öğretim amaçlı bulunmaktadır. Eğitim Fakülteleri İlköğretim Bölümleri , Okul Öncesi Ana Bilim Dalı ile Sınıf Öğretmenliği Ana Bilim Dalı  ve  Kız Meslek Liseleri’nde , Mesleki Eğitim Dersi düzeyinde bulunmaktadır.  

TÜRKİYE’DE VE DÜNYADA  MÜZİK

Müzik , insanlar ve toplumlar üzerinde değişik etkileri bulunan , kültür ürünüdür. İnsanlar, bulundukları doğal , toplumsal, kültürel çevreleriyle olan etkileşimlerini, iletişimlerini sesleri biçimlendirerek yaparlar. İnsanın ,sesleri biçimlendirip , anlatım aracı olarak kullanma yöntemine MÜZİK diyoruz . İlkel insan ve toplumlarından günümüz insanına ve toplumlarına kadar, insanın bulunduğu her yerde, müziğin bulunduğu kabul edilmektedir. İnsanların ve toplumların gelişmesiyle birlikte, sesleri kullanılma biçimleri de gelişmiştir.

Ülkemizde ve dünyada müzik türleri günümüze kadar çok değişik bakımlardan gruplandırılmaya çalışılmıştır . Yapılan gruplandırmaları ilgilendiren tanımlamalar, daha çok müziğin amacı , yapısı , kullanılış biçimi, üretim ve tüketim grupları , işlevleri, çalgıları, kültürel içeriği bakımından gruplandırmayı  yapmaktadır.           

Genel biçimde DİNİ MÜZİK , DİN DIŞI MÜZİK , HALK MÜZİĞİ , SANAT MÜZİĞİ  , EĞLENCE MÜZİĞİ , ASKERİ MÜZİK , FOLKLORİK MÜZİK , DANS MÜZİĞİ , SÖZLÜ MÜZİK , SÖZSÜZ MÜZİK , OLUMLU MÜZİK , OLUMSUZ MÜZİK, KALİTELİ MÜZİK , KALİTESİZ MÜZİK , TARİHSEL MÜZİK , KLASİK MÜZİK, GÜNÜMÜZ MÜZİĞİ , POP MÜZİK , DİVAN MÜZİĞİ , SARAY MÜZİĞİ , GELENEKSEL MÜZİK , YÖRESEL MÜZİK , ULUSAL MÜZİK , ULUSLARARASI MÜZİK , ENSTRÜMANTAL MÜZİK , VOKAL MÜZİK , TEKSESLİ MÜZİK , ÇOKSESLİ MÜZİK , HAFİF MÜZİK , MAKAMSAL MÜZİK , MODAL MÜZİK , TONAL MÜZİK , ARABESK MÜZİK , PİYASA MÜZİĞİ benzeri daha sayabileceğimiz değişik adlarla , adlandırılmış  bulunan müziklerin hepsinin , ortak özellikleri insanların kültürel yapılarına göre, anlatım biçimi niteliği durumunda bulunmalarıdır. Aşağıda , genel anlamda hepsini içine alan gruplandırma  bulunmaktadır.

A-      İLKEL MÜZİK ,

B-      HALK MÜZİĞİ ,

C-      SANAT MÜZİĞİ ,

D-      YIĞIN MÜZİĞİ ,Kitle iletişim araçları , insanların ve toplumların en önemli tüketim malzemesi durumuna gelen müziğin her türünü , özellikle YIĞIN MÜZİĞİ’ni en etkin şekilde kendi ve müzik endüstrisinin amaçları doğrultusunda kullanmaktadır. Bunu yaparken de eğitim görevini üstlenmek yerine , müzik endüstrisi piyasasına hizmet etmektedir. 

İnsanların ve toplumların yaptıkları , kullandıkları, dinledikleri müzikler , onların  bilim, teknik , sanatta kültürel anlamda  gelişmişlik düzeylerinin göstergesidir. Her toplumda , farklı kültürel gelişmişliklere sahip insanlar bulunabilir. Ancak , dünyadaki farklı kültürlere sahip insanların ve toplumların , dünya kültürüne katkıları sayesinde UYGARLIK adını verdiğimiz ortak bilim ,teknik , sanat kültürü  oluşmaktadır.“Eğitim ,dünyadaki çağdaş uygarlığın oluşturulması ,insanların ve toplumların hizmetine sunulması , toplumların uygarlıktan yararlanabilmesi, katkıda bulunabilmesi için gereken  ortamları , her yönüyle insanların hizmetine sunma yöntemlerini kullanan, bilim dalıdır.”  Buna dayanarak, “Müzik Eğitimi de, çağdaş  uygarlığımızın müziğini  oluşturmak , insanların ve toplumların hizmetine sunmak , yararlanmalarını ve katkıda bulunmalarını sağlayabilmek bakımından, gereken ortamları hizmete sunma yöntemlerini kullanan bilim dalıdır.”Dünya’daki ve Türkiye’deki  müzik türlerini müzik eğitimi bakımından inceledikten sonra , müzik eğitimini genel anlamda incelemeye çalışalım.             

TÜRKİYE’DE MÜZİK EĞİTİMİ 

 Türkiye’de uygulanan müzik eğitimi;

 A-YAYGIN   MÜZİK EĞİTİMİ ,

 B- ÖRGÜN MÜZİK EĞİTİMİ ,

 Aa- Özel Müzik Eğitimi

 Aaa - Amatör – Özengen Müzik Eğitimi ,

 Aab - Profesyonel  – Mesleki Müzik Eğitimi ,

 Ab-Genel Müzik Eğitimi ,

 biçiminde amaçlarına uygunluk bakımından gruplandırılabilinir.

Yaygın müzik eğitimi , her ortamda uygulanabilme özelliğine sahiptir. Örgün müzik eğitiminin yapılabilmesi için ise, gerekli ortamların bulunması gerekir.  Kitle iletişim araçları ,yaygın müzik eğitimi ,için en önemli araçtır  ,ancak , örgün müzik eğitimi de bundan yararlanmayı bilmek zorundadır.

Örgün müzik eğitimi okullarda uygulanır . Ders içi ve ders dışı etkinliklerle bütünleştirilir. İlköğretim kurumlarında genellikle ve programların gereği , müzik derslerine SINIF ÖĞRETMENLERİ ; ilköğretim üçüncü devre ve orta öğretim kurumlarında ise , MÜZİK ÖĞRETMENLERİ derslere girmektedir.   

Müzik öğretmenleri , Eğitim Fakülteleri Güzel Sanatlar Eğitimi Bölümü  Müzik Eğitimi Ana Bilim Dallarında eğitim görmektedirler . Dünyadaki çağdaş uygarlığın müzik sanatı düzeyine uygun müzik  eğitim için , müzik öğretmenlerinin kazanmaları gereken nitelikleri şu şekilde belirtebiliriz.     

MÜZİK ÖĞRETMENİNDE BULUNMASI GEREKEN ÖZELLİKLER

Bir müzik öğretmeninde bulunması gereken özellikleri; çağdaş eğitim anlayışına göre BİLİŞSEL – DEVİNİŞSEL - DUYUŞSAL alan çerçevesinde;

1-       BİLİŞSEL ALAN DÜZEYİNDE ,

1.1.  Müzik alanına ait kuramsal bilgilerde yeterlik,                                                                                                                                                                                                                     

1.2.  Öğretmenlik mesleğine ait bilgilerde yeterlik ,”PEDAGOJİK FORMASYON”                        

                         2-  DEVİNİŞSEL ALAN DÜZEYİNDE,

                              2.1.Kendi sesini kullanabilmede yeterlik ,

                              2.2.Çalgısını kullanabilmede yeterlik ,                   

                        3-DUYUŞSAL ALAN DÜZEYİNDE

                              3.1.Müziksel kişilikte sanatsal yeterlik

                             3.2. Eğitimci kişilikte sanatsal yeterlik,

                             3.3. İcracı kişilikte sanatsal yeterlik ,        

şeklinde sınıflayabiliriz.

 1-BİLİŞSEL ALAN DÜZEYİNDE ;        

1.1. Müzik alanına ait kuramsal bilgilerde yeterli

Müzik, çağdaş eğitim anlayışı çerçevesinde , geçmişten günümüze kültürel yapısı, diğer alanlarla ilişkisi ; sosyal içeriği, psikolojik özelliği, eğitim niteliği   konularındaki  birikimleriyle genel anlamda  bir BİLİM DALI’dır . Bir müzik öğretmeni en az, görev yapacağı okullarda kendisine gerekli olabilecek kadar, Müzik Bilimi’ni bilmek zorundadır. yeterlik düzeyi ise, müzik öğretmeni yetiştiren kurumlar tarafından, uygulanan  proğramlar yoluyla, belirlenmek durumundadır. Eğitim Fakülteleri Müzik Öğretmenliği Ana Bilim Dalı Ders Programları her yerde ortak uygulanmak üzere hazırlanmıştır. Türkiye’deki müzik öğretmenlerinin müzik bilimi yeterliklerini çağdaş uygarlık düzeyinin gerekleri doğrultusunda belirlemek programın genel amacıdır. İçerikleri, müzik öğretmenliği ana bilim dallarınca , çerçeve program tanımlarına göre, öğrencilerin düzeyleri, doğrultusunda   , istenilen şekilde  belirlenmektedir.Ders içeriklerinin belirlenmesinde, dünyadaki çağdaş uygarlığın getirdiği müziksel gelişmelerin düzeyi ; bilimsel – teknolojik gelişmeler ; kültürel ve sanatsal gelişmeler, uluslar arası eğitim ve sanatsal ilişkiler; kitle iletişim araçlarının etkileri, dikkate alınarak davranılmalıdır.              ,

1.2. Öğretmenlik mesleğine ait bilgilerde yeterlik“ PEDAGOJİK FORMASYON “ ;“ Müzik alanına ait her düzeydeki  bilgi beceri ve davranış kazandırma  sürecine, MÜZİK EĞİTİMİ “denir. Müzik Eğitimi’ni meslek olarak seçen kişilere de Müzik Öğretmeni denir. Müzik Öğretmeni,Eğitim Bilimine ait konu alanlarını, genel olarak ve Müzik Eğitimine özelleştirerek, bilmek durumundadır. Müzik Öğretmeni, eğitim biliminin konu alanı içine giren, Plan, proğram yapabilme ; öğreteceklerini güçlük derecesine göre basamaklayabilme ;genel - özel  müzik öğretim yöntem ve tekniklerine ; öğrencilerde gelişim ve öğrenme psikolojisine , ait bilgilere sahip bulunmalıdır. Bütün bu bilgilere ve bunları kullanabilme özelliğine “ Pedagojik Formasyon” denir. Müzik öğretmeni, çağdaş uygarlığın getirdiği, müziksel yenilikler, müzik teknolojisine ait gelişmeler ,müzik öğretim yöntem ve tekniklerindeki gelişmeler ,kitle iletişim araçlarından  yararlanma , bilim ve teknolojiyi her  aşamada kullanma ile ilgili bilgi ,beceri ,davranışlara sahip bulunmalıdır. Bunun için, özellikle öğretim teknolojilerinde bilgisayar ,elektronik ders araç –gereçleri ,çalgılar,materyaller kullanma konusunda yeterli durumda bulunmalıdır.

           

2- DEVİNİŞSEL ALAN DÜZEYİNDE ;

 2.1. Kendi sesini kullanabilmede yeterlik ;Öğretmenlik mesleğini seçen bir kişinin, sahip olması gereken en önemli özelliklerden biri , sesini ve Türkçe’yi  güzel, anlamlı, etkili ve yeterli, düzeyli bir şekilde kullanabilmektir. Müzik Öğretmenliği’ni seçen kişinin ise, buna ilave olarak, sesini bir enstrüman düşüncesiyle öğrencilere örnek olacak şekilde, müzikal nitelikte kullanabilme özelliğine sahip olması gerekir. Müzik Öğretmeni sesini, hem bir sanatçı  hem de bir eğitimci anlayışına uygun olarak, öğrencilerine; diyaframını doğru kullanarak, artikülasyon ve diksiyon tekniğine önem verip sesleri , kelimeleri temiz, doğru ve yerinde elde ederek  ,prozodi kurallarını sözlerin anlamına uygun olarak kullanarak, örnek olmak zorundadır.Müzik öğretmeni ders içi ve ders dışı her tür etkinlikte, sesini kullanmak durumunda bulunduğuna göre ,müzik öğretmenliği ana bilim dallarında , ses eğitimi ile ilgili derslerin  içerikleri, öğretmenlerin seslerini bu amaçlara uygun biçimde kullanmalarına yönelik hazırlanmalıdır.  

2.2.    Çalgısını kullanabilmede yeterlik ;Müzik Eğitimi , KURAMSAL BİLGİLER – ŞARKI ÖĞRETİMİ – ÇALGI ÖĞRETİMİ’nden oluşan bir bütündür. Çalgı öğretimi olmadan Genel Müzik Eğitimi’ni amacına uygun olarak yapmak mümkün değildir.  Bir Müzik Öğretmeni ,çalgısında yeterli olabildiği oranda ,derslerini daha nitelikli yapabilir. Müzik Öğretmeninin çalgısını SANATSAL nitelikli çalgı, eğitim amaçlı OKUL çalgısı olarak toplayabiliriz. Bir Müzik Öğretmeni ,sanatsal nitelikli çalgısını ,öğrencilerine eşlik yapabilecek  ve onların müziksel kişiliklerini eğitebilecek ; okul çalgısını ise hem eğitim aracı olarak kullanabilecek ,hem de öğretebilecek düzeyde kullanabilmelidir.Müzik öğretmeni özellikle yeni program doğrultusunda PİYANO’yu , BİREYSEL ÇALGI’sını (Sanatsal nitelikli ),OKUL ÇALGILARI’nı, derste ve ders dışı etkinliklerde çalabilme ve öğretebilme düzeyinde bilerek kullanmak durumundadır. Ders dışı etkinlikler öğrenciye olduğu kadar, halkın çağdaş müzik konusunda eğitilmesi bakımından da önem taşımaktadır. O halde çalgı ders içeriklerinin bu yönde hazırlanması gereklidir.

              

 3- DUYUŞSAL ALAN DÜZEYİNDE ;

3.1. Müziksel kişilik düzeyinde sanatsal yeterlik ;Müziksel kişilik, bir Müzik Öğretmeninin sahip olması gereken ,en önemli özelliklerden biridir. Çünkü , müziksel kişilik , sahip olunması gereken diğer özellikleri de şekillendirir . Dinlenilen müzik türünden , çalınıp söylenen müzik türüne kadar , yapılan  her tercih , bir kişinin müziksel kişiliğini belirler . Günümüzde kitle iletişim araçlarının , her bireye ulaşmadaki kolaylığı ; kişi ve toplumu etkilemedeki etkinliği düşünüldüğü zaman, bir müzik öğretmeninin sahip olması gereken Müziksel Kişilik çok önem kazanmaktadır. Müzik Öğretmeni için, müziksel kişiliği EĞİTİM ve SANAT düzeyinde şekillendirilmelidir. Bir  Müzik Öğretmeni kendisinin sahip olduğu müziksel kişiliği doğrultusunda, öğrencilerini eğitebilir ve dolayısıyla toplumun müzikalitesinin   yönlendirilmesinde de etkin bir rol oynayabilir . Müzik Öğretmeninin müzikal kişiliği, eğitimin bir ilkesi olarak , kendi kültürünün ürünü olan TÜRK MÜZİĞİ’ni temel alarak, ULUSLARARASI DÜNYA MÜZİĞİ’nin ulaştığı çağdaş müzik çizgisine , TÜRK MÜZİK EĞİTİMİ’ni ulaştırabilmek, amacı çerçevesi içinde,  yönlendirilmelidir.Her müzik öğretmeni, müzikal kişiliği konusunda , daha önceki birikimlerinin,   içinde bulunduğu çevrenin , aldığı eğitimin, kitle iletişim araçlarının etkisinde kalır . Bu nedenle, müzik öğretmeninin kazanması gereken çağdaş müzikal kişilik konusunda, çerçeve programdaki ders içerikleri, ders içi ve ders dışı etkinliklerle desteklenmeli, öğretim programı  buna göre belirlenmelidir . 

3.2. Eğitimci kişilikte sanatsal yeterlik ;

Çağdaş eğitim anlayışı bireylerin Bilişsel , Devinişsel , duyuşsal   düzeyde bir bütün olarak eğitilmesini gerektirmektedir. Müzik Eğitimi, çağdaş eğitim anlayışına uygun olarak, bireylerin Bilişsel, Devinişsel, Duyuşsal düzeyde eğitilmesini sağlayan bir konu alanıdır.Müzik öğretmeni, eğitimci kişiliği ile konu alanının gereği olan sanatçı kişiliğini, bütünleştirebilecek şekilde Müzik Eğitim sistemimize hazırlanmalıdır.

Müzik öğretmeni, daha çok toplumdaki müzik yapısını etkileyen, etkilemesi gereken  kişi olarak düşünülmelidir. Müzik öğretmeni GENEL MÜZİK EĞİTİMİ’nin uygulamasında en önemli görevi üstlenmiştir.                                                                                                                                                                                                                           

3.3.  İcracı kişilikte sanatsal yeterlik ;

Müzik Öğretmeni sesini ve çalgısını öğrencilerine sanatsal nitelikte örnek olabilecek düzeyde kullanabilmelidir. Öğrenciler derslerde, öğretmenlerinin öğrettiği şarkıları , öğretmenin kendi sesini kullandığı oranda, daha doğru öğrenecekler ve seslerini kullanma isteğini duyacaklardır. Müzik Öğretmeni için sesini kullanmak kadar, hatta daha da fazla, çalgısını kullanması önemlidir; çünkü çalgı hem bir öğretim aracı, hem de eşlik aracıdır. Müzik Öğretmeni sesini kullanırken ya da öğrencilerine şarkı söyletirken çalgısını mutlaka kullanmak zorundadır. Çünkü, çalgı müzik eğitiminin her aşamasında öğrenmenin istenilen nitelikte gerçekleşmesini sağlayan en önemli araçtır. O halde bir Müzik Öğretmeni sesini ve çalgısını kullanabilmede yeterli olmak zorundadır.

Çalgısını ve sesini , insanları çağdaş uygarlığın düzeyinde eğitebilecek şekilde kullanarak, toplumun müzik kültürünün gelişmesine yardımcı olabilmek, müzik öğretmeninin  görevidir. Müzik öğretmenliği ana bilim dalları ders içi ve ders dışı etkinliklerinin, içeriklerini müzik öğretmenlerinin toplumu  eğiterek müzik kültürümüzü geliştirebilmek amacına uygun şekilde yapmalıdırlar.

 MÜZİK ÖĞRETMENLİĞİ ANA BİLİM DALI DERS PROGRAMLARI

Müzik Öğretmenliği Ana Bilim Dalı ders programları Türkiye’nin her yerinde aynıdır. Ancak, derslerin içeriklerindeki ağırlıklar ve uygulanmaları bakımından üniversiteler arasında farklılıklar bulunmaktadır. Dersleri , eğitim bilim ve konu alanları bakımından, sınıflamamız mümkündür

                1-MÜZİK KONU ALANINA AİT DERSLER ;         

1.1. Bilişsel Alan Dersleri ;

1.2. Devinişsel   Alan Dersleri ;

1.3. Duyuşsal Alan Dersleri

       2- EĞİTİM ALANINA AİT DERSLER;

       3-ÖĞRETMENLİK MESLEĞİNE AİT DERSLER;       

       4-GENEL KÜLTÜR DERSLERİ;

       Yukarıdaki sınıflama çerçevesinde , Müzik Öğretmenliği Anabilim Dalı programındaki dersleri , aşağıdaki şekilde inceleyebiliriz ;

           1- MÜZİK KONU ALANINA AİT DERSLER

1.1.Bilişsel Alan Dersleri

           1.1.1.Müzik Teorisi ve İşitme Eğitimi,

           1.1.2. Müzik Tarihi,

           1.1.3. Türk Halk Müziği,

           1.1.4. Güncel /  Popüler Müzik,

           1.1.5 .Müzik Kültürü,

           1.1.6 Türk Sanat Müziği,

           1.1.7 Oyun Dans ve Müzik,

           1.1.8.Eğitim Müziği Besteleme,

           1.1.9.Koro ve Yönetimi,

           1.1.10.Orkestra /Oda Müziği ve Yönetimi,

1.2. Devinişsel Alan Dersleri;          

          1.2.1. Piyano,

          1.2.2. Bireysel Çalgı Eğitimi,

          1.2.3. Okul Çalgıları,

          1.2.4  Bireysel Ses Eğitimi ,

          1.2.5. Toplu Ses Eğitimi,

          1.2.6. Elektronik Org Eğitimi,

          1.2.7. Koro,

          1.2.8. Orkestra ve Oda Müziği,

1.3. Duyuşsal Alan Dersleri;

                               1.3.1. Müzik Teorisi Ve İşitme Eğitimi,

                               1.3.2. Koro ,

                               1.3.3. Orkestra ve Oda Müziği,

                               1.3.4. Eşlik (Koropetisyon)

                               1.3.5  Eğitim Müziği Besteleme,

             2- EĞİTİM ALANINA AİT DERSLER;

                                2-1 .Gelişim Ve Öğrenme,

                                2-2 .Öğretimde Planlama ve Değerlendirme,

                                2-3. Öğretim Teknikleri ve Materyal Geliştirme,

                                2-4. Rehberlik

              3-ÖĞRETMENLİK MESLEĞİNE AİT DERSLER;

                                 3-1. Öğretmenlik Mesleğine Giriş,

                                 3-2. Okul Deneyimi,

                                 3-3. Özel Öğretim Yöntemleri,

                                 3-4. Öğretmenlik Uygulaması,           

               4- GENEL KÜLTÜR DERSLERİ;

                                 4.1. Yabancı Dil,

                                 4.2. Türkçe Yazılı Anlatım,

                                 4.2.Atatürk İlkeleri ve İnkilap Tarihi,

                                4.4. Türkçe Sözlü Anlatım ,

                                4.5. Bilgisayar ,

                                4.6. Seçmeli Dersler,

 

SONUÇ :

Türkiye’de ,Mustafa Kemal Atatürk’ün de bizlere gösterdiği hedefi gerçekleştirebilmemiz , ulusal müziğimizin çağdaş uygarlık düzeyine getirilmesi için , müzik eğitimine önem vermemiz gerekmektedir . Bunun yapılabilmesi için öncelikle müzik okulları açılmalıdır . Müzik okulları müziğin bilimsel – teknolojik – sanatsal yönlerden Türkiye’de gelişmesine katkıda bulunurken, eğitim açısından toplumun müzik kültürünün çağdaş uygarlık düzeyinde dünya ülkeleri arasında bulunmasına hizmet etmelidir.  

Türkiye’de değişik adlarla adlandırılan ,genelde İLKEL MÜZİK –HALK MÜZİĞİ – SANAT MÜZİĞİ – YIĞIN MÜZİĞİ şeklinde gruplandırdığımız müzik türleri bulunmaktadır.Kitle iletişim araçları yığın müziğin grubuna giren, bütün müzik türlerini ,ekonomik amaçlara yönelik olarak müzik endüstrisinin ve kendi hedeflerinin doğrultusunda kullanmaktadır. Toplumumuzdaki müzik kültürü ,kitle iletişim araçlarının yayınlarından önemli şekilde etkilenmektedir. Kitle iletişim araçlarındaki ve müzik endüstrisindeki yönetenler, program yapımcıları  tarafından, toplumuzdaki müzik beğenisi ,tercihi, kültürü    yönlendirilmeye çalışılmaktadır. Müzik okulları, kitle iletişim araçları ve müzik endüstrisi kurumlarında görev yapacak kişileri de eğitmek zorundadır.Türkiye’de orta öğretim ve yüksek öğretim düzeyinde, müziğin eğitim , sanat alanlarına eleman yetiştiren  müzik okulları bulunmaktadır. Günümüz de müziğin hizmet alanları bilim – teknoloji - sanat – eğitim bakımından, gelişmeler göstermiş ve bestelenmesinden , çalınıp söylenmesine ; öğretilmesinden , dinlenmesine kadar her boyutunda, farklı bilim dallarını da ilgilendiren  şekilde ,  genel anlamda MÜZİK ENDÜSTRİSİ’ne dönüşerek , insanları ve toplumu daha fazla ilgilendirir duruma gelmiştir. Toplumumuzun  çağdaş uygarlık düzeyinde müzik kültürüne sahip olabilmesi için, eğitim kurumlarının bu alanlara yönelik programlar hazırlayarak , eleman yetiştirmeleri gerekliliği de çağdaş eğitim anlayışına göre  anlaşılmaktadır.Türkiye’de YAYGIN MÜZİK EĞİTİMİ , ÖRGÜN MÜZİK EĞİTİMİ yapılmaktadır. Yaygın müzik eğitimi her ortamda belli kural ve yöntemler kullanılmadan görerek, izleyerek ,dinleyerek taklitle toplum içinde programsız şekilde uygulanmaktadır. Ancak , örgün eğitim belli program çerçevesinde okul ortamında her çeşit kural ,yöntem ,teknik, araç -gereçten yararlanarak uygulanmaktadır.Örgün eğtim kendi içinde ÖZEL MÜZİK EĞİTİMİ , GENEL MÜZİK EĞİTİMİ şeklinde eğitim programlarının içeriklerine ve hizmet alanlarına yönelik olarak gruplandırılmaktadır. Örgün genel müzik eğitimi programlarının uygulayıcıları  , okul öncesi öğretmenleri, sınıf öğretmenleri ,müzik öğretmenleridir. Müzik öğretmenleri eğitim fakülteleri müzik öğretmenliği ana bilim dallarında eğitim görmektedirler.Müzik öğretmeninin sahip bulunması gereken nitelikleri şu şekilde sayabiliriz.

1- BİLİŞSEL ALAN DÜZEYİNDE ,

1.2.  Müzik alanına ait kuramsal bilgilerde yeterlik,                                                                                                                                                                                                                      

1.3. Öğretmenlik mesleğine ait bilgilerde yeterlik ,”PEDAGOJİK FORMASYON”                        

                         2-  DEVİNİŞSEL ALAN DÜZEYİNDE,

                              2.1.Kendi sesini kullanabilmede yeterlik ,

                              2.2.Çalgısını kullanabilmede yeterlik ,                   

                        3-DUYUŞSAL ALAN DÜZEYİNDE

                              3.1.Müziksel kişilikte sanatsal yeterlik

                             3.2. Eğitimci kişilikte sanatsal yeterlik,

                             3.3. İcracı kişilikte sanatsal yeterlik ,        

şeklinde sınıflayabiliriz.Belirttiğimiz nitelikleri müzik öğretmeninin kazanabilmesi için Eğitim Fakülteleri Müzik Öğretmenliği Ana Bilim Dalları Programlarına değişik alan dersleri konmuştur bunları aşağıdaki şekilde sayabiliriz.

             

            1- MÜZİK KONU ALANINA AİT DERSLER ;         

1.4. Bilişsel Alan Dersleri ;

1.5. Devinişsel   Alan Dersleri ;

1.6. Duyuşsal Alan Dersleri;

1.7.  

    2 - EĞİTİM ALANINA AİT DERSLER;

    3 - ÖĞRETMENLİK MESLEĞİNE AİT DERSLER;      

   4 - GENEL KÜLTÜR DERSLERİ;

Müzik öğretmeninin belirtilen alanlardaki derslerden, Türkiye’deki müzik ortamını çağdaş uygarlık düzeyindeki müzik anlayışının düzeyine getirebilme hedefine uygun şekilde , yararlanabilmesi için, ders ve ders dışı etkinliklerin içeriklerinin , günümüzün bilim – teknik – sanat – eğitim anlayışına göre düzenlenmesi gerekmektedir.

KAYNAKÇA

Ali, Filiz. Müzik ve Müziğimizin Sorunları. İstanbul, Başaran  Matbaası. 1987.

HalilBedii,Yönetken.Fenmen,Mithat.Yehudi,Menuhin.Lobos,Villa. Muammer,Sun.Uçan,Ali.Bayraktar,ErtuğrulAydoğan,Salih.Hazırlayan:Say,Ahmet.Müzik Öğretimi  MüzikAnsiklopedisi Yayınları. ALF  Matbaası. Ankara. 1996.

David, Dawson. “Müzik Öğretimi İlk ve Ortaokul  “ , Yök /Dünya Bankası  Milli  Eğitimi   Geliştirme Projesi,   Hizmet Öncesi  Öğretmen Eğitimi , Ankara ;1997

Doğan,Hıfzı. “Analiz ve Program Hazırlama “Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri   Fakültesi Yayınları. Ankara .1982 .

Erol,İsmailLütfü. Klasik Müziğe İlgi Duyanlar için Kılavuz KitapYurtrenkleri Yayınevi. 1998.

Fenmen, Mithat.  Müzikçinin El Kitabı. Ankara, Adalet Matbaası.1997.

Küçüköncü, H. Yılmaz. Müzik Eğitimi ve Öğretimi. Çanakkale, Eğitim Fakültesi, 1999.

Sands,Margaret .” Okullarda Uygulama Çalışmaları”,Yök/Dünya Bankası Milli eğitimi Geliştirme Projesi ,Hizmet Öncesi  Öğretmen  Eğitimi, Ankara;1997

Sun Muammer, Katoğlu Murat. Türk Kalarak Çağdaşlaşmak, Türkiye’nin Kültür Sanat Sorunları.Ankara, Müzik Ansiklopedisi Yayınları , 1993.

Uçan, Ali. Müzik Eğitimi. Ankara, Adalet Matbaası. 1994.

Uçan, Ali. İnsan ve Müzik, İnsan ve Sanat Eğitimi. Ankara, Alf Matbaası. 1994.

Yener, Faruk. Müzik Kılavuzu. Ankara, Bilgi Yayınları, 1991.