MOTORİK ÖZELLİKLERİ GELİŞTİRMENİN

KEMAN ÇALMA PERFORMANSINA ETKİSİ (KUVVET, ESNEKLİK) *

                       

                        Yrd.Doç. Nihan Yağışan

Selçuk Ünv.Eğt.Fak.Müzik Eğitimi  AD.

Yrd.Doç.Dr. Mustafa Nazım Karalezli

Selçuk Ünv. Meram Tıp Fak. Ortopedi ve Travmatoloji AD.

 

* Müzisyen Sağlığı Günleri-I,

11-12 Mart 2005,

Yıldız Teknik Üniversitesi, İst.

 

Bir enstrüman çalma öğrencilikten profesyonelliğe hangi aşamada olursa olsun fizyolojik ve psikolojik anlamda güçlü bir kondisyon ve yoğun çaba gerektirir. Çalgı eğitiminde de bireyin anatomik yapısının ve kullandığı bedensel kısımların çalgının özelliklerine cevap verebilecek nitelikte ve fonksiyonel düzeyde olması gerekir. O halde kullanılan çalgının gerektirdiği kas kuvveti, kas dayanıklılığı, hız, esneklik, koordinasyon vb. gibi fizyolojik fonksiyonları geliştirmek önemli hale gelmektedir. Bedensel efor gerektiren eylemlerde yüksek verime ulaşmak için gerekli ve önemli etmenlerden biri sayılan fiziksel hazırlık, bu noktada tıpkı sporcularda olduğu gibi müzisyenler için de önem kazanmaktadır. Müzisyenler için fiziksel hazırlıkta amaç; çalıcının genel ve çalgıya yönelik fiziksel/biyomotor özelliklerini geliştirerek, çalgısal becerilerini ve verimliliğini artırmak yanında oluşabilecek sakatlıklara önlem olmaktır.

Bundan hareketle “Düzenli bir fiziksel hazırlık programı ile belirli fiziksel-motorik özellikleri geliştirmenin keman çalma performansına katkısı var mıdır?” sorusundan yola çıkarak ön test- son test kontrol gruplu deneysel bir çalışma yapıldı. Bu çalışma için, Gazi Ünv. Güzel Sanatlar Eğitimi Böl. Müzik Öğrt. Abd. öğrenim gören keman öğrencilerinden 22 kişilik bir çalışma grubu oluşturuldu. Bu öğrenciler random yöntemiyle deney ve kontrol olmak üzere 11’er kişilik iki gruba ayrıldılar. Her iki grup ilki ön test olarak adlandırılan ‘çalgısal ve fiziksel performans’ değerlendirmesine yönelik testlerden geçirildi. Bu testlerle ‘kalp atım sayıları, kuvvet, dayanıklılık, denge ve koordinasyon, sese-ışığa-kavramaya karşı reaksiyon, özellikle çalma esnasında kullanılan yapıların esneklik kapasiteleri ve sol el parmak ajilitesi’ değerlendirildi. Uygulanan testler sonunda kontrol grubuna herhangi bir çalışma yaptırılmazken, deney grubuna 8 hafta süreyle haftanın 3 günü 35 dakikalık bir egzersiz programı uygulandı. Program sonunda başlangıçta uygulanan çalgısal ve fiziksel testler son test olarak her iki gruba tekrarlandı. Elde edilen bulgular sonunda; ‘kemanda sol el parmak ajilitesi, sese karşı reaksiyon (sol el –göz koordinasyonu), denge, dayanıklılık, kuvvet ve esneklik’ testlerinin pek çok değişkeninde anlamlı sonuçlara ulaşıldı. (Bu sunumda sadece kuvvet, esneklik ve parmak ajilitesi test sonuçlarına yer verilecektir.)

Araştırma sonuçları ışığında, belirli fiziksel-motorik özelliklerin düzenli yapılan egzersizlerle büyük bir oranda geliştirilebileceği ve bu gelişimin çalma performansına olumlu yönde katkısının olabileceği görülmüştür. Buna göre başta keman olmak üzere çalgı eğitimi alan öğrencilere ve eğitimcilere -özellikle çalma öncesi- uygun fiziksel egzersizlerden oluşan bir ısınma programını çalışma ve öğretim yöntemleri içine dahil etmeleri önerilmiştir.

 

REFERENCE

Akgün, N., 1986, Egzersiz Fizyolojisi, (2. Baskı), Ege Ünv. Basımevi, s 133, 330, 402, İzmir.

Andrews, E., 2001, Treatments Explained: Why do musicians help? www.wrenclinic.com , London.

Bengtson, K., 2000, Rehabilition of the Musician’s Hand After Overuse İnjuries of Muscles and Tendons, 8 European Congress on Performing Arts Medicine and Physiology of Music making, s. 119, Mainz

Bompa, T.D., 1998, Antrenman Kuramı ve Yöntemi, (çeviren.İlknur Keskin, Burcu Taner), Bağırgan Yayımevi, Kültür Ofset, s. 74, 398, 433, 435, 444-445, 451-452, 456, Ankara.

Corbin, C.B. and Lindsey, R., 1997, Concept of Physical, Brown and Benchmark pub., Toronto.

Çağlar, C., 1994, Müzisyenlerde En Çok Rastlanan Kas-İskelet Sistemi Problemleri, Fizyoterapistler Semp., s. 5, 7, 9, İstanbul.

Daum, C. M., 2000,  http://www.sierraneuada.edu/facilities/safety/musicsaf.htm

Eisner, J. A., 2001, Special Message To Musicians And Performans, www.londonmusicians.com/articles/stress. html.

Er, D., 1995, Eurofit Testleri İle 12-14 Yaş Grubu Öğrencilerinin Fiziksel Uygunluk Normlarının Araştırılması, Gazi Ünv. Sağ. Bil. Bed. Eğt. ve Spor Akademisi, yayınlanmamış yüksek lisans tezi, s. 20,18, Ankara.

Ericson, Q.J., 2001, Warm – Down, www2.postdam.edu/CRANE/ericsojq/warmup-tips.html

Fox E. L, et al., 1999, Beden Eğitimi Ve Sporun Fizyolojik Temelleri, (The physiological basis of physical education and athletetics), Fourth edition, (çev. Mesut Çerit), Bağırgan Yayımevi, Kırali Maatbası, s. 142, 145, 168, 175, Ankara.

Jameson, T., 2001, Repetitive Injuries Strain Continue to Plaque Musicians, www.musicianshealth.com/newpage5.htm.

Kale, R., 1983, Sporda Dayanıklılık, Alaş Ofset Limited, s. 11, 15, 16, İstanbul.

Kalyon, T. A., 1994, Spor Hekimliği Sporcu Sağlığı ve Spor Sakatlıkları, Gata Basımevi, s. 4, 11, 25, Ankara.

Mac Dougall, J.U., Wenger, H.A. and Geen, H.S.,1982, The Pyhsicalological Testing of Elite Athletics, Movement Publications Inc: Ithaca, New York.

Mc Ardle et.al., 1986, Exercise Physiology, Second Edition, New York.

Mc Carty, P., 2000, Getting Warmer, Strad Ped, Vol.111, Issue 1318, p.162, 5p, 21 bw.

Ozolin, N. G., 1971, Sovremennaia Systema Sportivnoi Trenirovky (Athletes Training System For Competition), Phyzkultura i sport., s. 446, Moskow,

Özer, S. D., Özer, K., 2000, Çocuklarda Motor Gelişimi, Kazancı Matbaası Tic. Anonim Şti., s. 20-21, 23, 225, 227, İstanbul.

Purna, S., 1999, Herkes İçin Uygulamalı Yoga, Alkım Yayınları, 1. Baskı, İstanbul.

Reubart, D., 1985, Anxiety and Musical Performance, Da Capo Press, s 164, New York.

Schoonmaker, B., 2001, Physical Exercises for Singers, http://www.furman.edu/~bschoo/Exer.html

Senemoğlu, N., 1998, Gelişim Öğrenme ve Öğretme, Kuramdan Uygulamaya, Özsen Maatbası Ltd.Şti., s. 549, Ankara.

Tamer, K., 2000, Sporda Fiziksel–Fizyolojik Performans Ölçülmesi Ve Değerlendirilmesi, Bağırgan Yayınevi, Ankara.

Zorba, E., 1999, Herkes İçin Spor ve Fiziksel Uygunluk, Başbakanlık Genç. ve Spor Gen. Müd. Spor Eğt. Dair. Bşk., s. 107, 110, 116, 118, 120, 121, Ankara.