BİLDİRİLER |
MÜZİK ÖĞRETİM YÖNTEMLERİNDEN DALCROZE METODU ve KULLANIMI
*
*Kocaeli
Ünv.Devlet Kons.
Müzikoloji Böl. Bşk.
*Erciyes Üniversitesi GSF. Müzik Sempozyumu
Bildirisi, 14-16 Nisan
2005, Kayseri
Ritim çoğunlukla
hayatın ilk evrelerinde öğrenilir. Ritim duygusunun kazandırılması
dikkate dayalıdır.Hareket(devinim)gelişimi salt belli becerilerin öğretilmesi
anlamına gelmez.Devinimsel gelişim
öncelikle bireyin zihinsel, duygusal ve toplumsal gelişimiyle ilgilidir.Canlı olmanın en belirgin özelliği
olan hareket temelde canlı organizma da sinir-kas işbirliğine bağlıdır.Hareket
vücudun bir bütün olarak ya da bir bölümünün zamanla ilintili biçimde en, boy
ve derinlik gibi üç boyutlu mekan içinde yer değiştirmesidir.
Bade ye göre çocuk hareketlerinde süreklilik vardır.Çocuklar hiç
dinlenmeden kassal ve sinirsel gerilim ve gevşemelerle biteviye
hareket ederler.Yetişkinlerin çok kolaylıkla yaptıkları bir hareketi çocuklar
tüm beden ve gövdeyi kullanarak
yapmaktadır.Vücuttaki organların eşgüdüm içinde çalışması, tepkime hızı,
güç-kuvvet,denge ve esneklik gibi
yönlerden çocuğun gelişiminde hareket ve oyun eğitimi derslerinin büyük katkılar sağlayacağı açıktır.Çocuğun
sadece devimsel gelişimi için değil zihinsel, duygusal ve toplumsal gelişimi gibi
yönlerden de hareket-oyun değerli bir eğitim aracıdır(Koç,1994,s.34).
HAREKETİN ÇOCUĞUN GELİŞİMİNE OLAN
ETKİLERİ
Fiziksel gelişime olan etkileri:Hareketli
oyunlar sırasında çocuğun çeşitli
kasları kasılma ve uzamalarla çalışma
halindedir.Kalp atışı, kan dolaşım hızı ve solunumu normalin üstüne çıkar.Bunun
sonucunda sıklaşan ve derinleşen solunum
sayesinde kana havadan bolca oksijen geçer.Ayrıca kan dolaşımının normalden
hızlı olması , dokulara daha çok besin taşınmasına yardımcı olur.Bir süre sonra kaslar o hareketi
ezberler ve harekette güçlük
çekilmez.Kaslarımızın bu fonksiyonuna
“kas hafızası “ ya da “alışkanlık
hareketi “ denir
Psiko-motor gelişime
olan etkileri:Yürüme, koşma
çocuklar için kolay
hareketlerdir.Ancak geri geri yürüme v.b. gibi
hareketlere her çocuk cesaret edemez.Oyun yoluyla çocuğun bu tip
hareketlere kumanda eden iradesinin güçlendirilmesi ile psikomotor
gelişime katkıda bulunulur.
Sosyal gelişime
olan etkileri:Tüm çocuklarda oyunlar, çocuğun sosyal gelişiminde etkili olabilecek davranışları geliştirir.
Zihin ve dil gelişimine olan etkileri:Çocuğun zihin
ve dil gelişimini olumlu yönde etkileyen düşünce gücünü arttıran oyunlar
çocuğun bellek geliştirmesinde müzik desteğiyle akılda kalıcılığı
sağlamaktadır(Sel,1995,s.30-35).
RİTMİK HAREKETLER
VE RİTMİK CİMNASTİK
Müzik bedensel, zihinsel ve ruhsal yönlerde
gelişmekte olan çocuğun yaşantısında vazgeçilmez bir araçtır. Dünya da çocuğun gelişimne yönelik
müzik eğitiminin uygulanmasına dair çalışmalar yapılmış , bu çalışmalar
uygulanmış ve olumlu sonuçlar alınmıştır.Bu metodların uygulanması ile müzik eğitiminin başarısının
arttırılması amaçlanmaktadır.Temel
eğitimin 1. kademesini kapsayan
6-12 yaş çocuğun eğitiminde çok
önemli bir dönemdir. Çocuk müziğin
ahengine ve rengine kulak verdiği
zaman kendiliğinden bir takım hareketler yapmaya çalışır. Müziğin
ritmi , ahengi çocukta değişik hareketler yaratır.Ritmik hareketler 3-7 yaş çocuklarına yararlıdır. .En kolayı el çırparak çocukların
ritme eşlik etmelerini sağlamaktır. Çocuk , el , kol ve ayakları ile müziğe uyum sağlamak ister. .Bu yönden
şarkılı oyunlar önemlidir. Çocukta
yaratıcı güçlerin yerleşmesine , dramatize çalışmaları öncü olur. Herhangi bir müzik parçasını dinlerken en
etkin vuruş(müzikte kuvvetli zaman), çocuğa bateri, davul v.b. çalgılarla icra edilir.Yakalanan bu güçlü vuruşları ayırdedip her güçlü vuruşun
arasında kaç hafif vuruş olduğunu
sayarak ritim öğrenciye el çırptırılarak çalıştırılır.Bunlar
ritim duygusunun gelişiminde başlangıç çalışmalarıdır. Çocuk müzik ve dansa
yatkın ise , yaratıcılığı ve orijinalliği seviyorsa , ritmik jimnastik tüm vücudunu , fiziksel
kabiliyetiyle kontrol altına alabileceği en uygun spor dalıdır.Ritmik jimnastikte ritim kavramı , müzikal kullanımdan yola çıkarak
tempo ve ölçüyü içeren müzik parçasının zamansal akışını düzenleyen boyut olarak kullanılır.Tüm jimnastik
alıştırmalarında ana ve öncelikli unsur müzikal ritimdir. Ritim çok açık bir
şekilde duyulduğu zaman ritme uygun
hareket etmeye çalışmak, ayaklar sabit tutularak her vuruşta vücut
ağırlığı bir ayaktan diğerine
aktarılmalı , müziğin tamamı değil
sadece vuruşlar işitilmeye çalışılmalıdır.
RİTMİK CİMNASTİK VE MÜZİK
Ritmik jimnastik, dans ve atletizm vücut hareketlerini
kontrol ederek estetik bir karışım
sergileme amacıyla birleştiren, müziğe
uyarlanmış hareket egzersizlerinden
ibarettir.Doğal ve Harmonik hareketlerle
grup egzersizlerinden ibaret
olan ritimler müziğe uygulanır.Bu
koordinasyon, esnekliği, dayanıklılığı , kasılma ve gevşemeyi gösteren karşılıklı hareketler arasındaki dengeyi geliştirir.
Çocuklarda ritmik cimnastiğe
başlama yaşı 5-8 yaş arası
önerilmektedir.Ritmik cimnastiğin çocuğa saplayacağı
katkılar;
DALCROZE YAKLAŞIMI
NEDİR ?
1900’lü yıllarda gelişmeye başlayan ritmik jimnastik 1920 ‘ lerde daha yeni ve gelişkin boyutlara ulaşmıştır.Bu
gelişmede İsviçreli müzik eğitimcisi Dalcroze’un
büyük katkıları olmuştur.
Bu konuyla ilgili çevresinde seminerler, workshoplar
ve tanıtımlar yaptı.1911 de kendi enstitüsünü kurdu.Eğitim programı solfej,
doğaçlama, ritmik jimnastik ve diğer dersler olan anatomi, fizyoloji, psikoloji
ve plastik ve koreografik hareketlerden oluşmaktaydı.
Emile Jacques Dalcroze (1865-1959) Eurhythmics
(iyi ritim) sistemini 1903’te Cenevre konservatuarında müzik eğitimcisi iken ,öğrencilerinin ritim
konusunda zorlanmaları üzerine geliştirmeye başlamıştır. 1892’de Cenevre
konservatuarında armoni ve solfej öğretmeniyken özel öğretim metodları üzerinde
yoğunlaşan Dalcroze, yeni bir fikir olan
“müzik-hareket” fikrini ortaya attı ve müzik eğitimine soktu.
1926 yılında ilk uluslar arası eurhythmic kongresi düzenlendi.Dalcroze 1950’de öldü,çalışmaları ise enstitüsünden
mezun ettiği öğrencileri tarafından sürdürüldü.
Dalcroze , algılama ve
doğaçlama yetilerinin eğitilerek arttırılabileceğini savunmuştur.Bunun
vücut, ruh ve akıl bütünlüğü içinde gerçekleşebileceğini vurgulamış, ritmik hareketlerin ve müzikle uyumun geliştirilmesi için
yapılacak çalışmaları üç bölümde değerlendirmiştir; ritmik hareketler, işitme
çalışmaları ve doğaçlamalar (Doğan ve Altay, 1996,s.8).
Çocuklar ses çıkarmak için içgüdüsel olarak hareket
ederler ve kendilerini hareket içinde
ifade ederler.Bu ifade , şarkı,
konuşma ve işaretler yoluyla
olur.Müziğin temel eğitiminde ilk amaç
çocukta müzik sevgisini
uyandırmak , hayal dünyasını ve müzik imgesini geliştirmek , ritim
duygusunu ve kulak duyarlılığını keskinleştirmektir (Pamir s.5).
Müzik öğretim yöntemlerinden biri olan Dalcroze metodu , müziğin temel elementleri olan ritim, dinamikler, ton ve form ile müzik
öğretimine yer verir.
Dalcroze yöntemi’nde müziğin temel eğitiminde en önemli
nokta , ritim ve müzikle ilgili ana unsurların ritmik jimnastik ya da vücut hareketleri ile öğretilmesidir. Yöntem ritim duygusunu
sağlamlaştırdığı gibi , karekter , kararlılık , kendine güven duygusunu da güçlendirmektedir.Müzik yeteneği olmayan , engelli olan çocuk gruplarında bile olumlu sonuçlar alınmaktadır.
Dalcroze’un yaklaşımı
müzik ve jimnastik korelasyonu sistemi yoluyla
, beynin bedeni kontrol altında
tutması esasına dayanmaktadır.Bu
sistemde müzik başlar, ilerler ve beden ritme cevap vermeye başlar.Bedenin ritme verdiği cevap
başta bilinçsizce yapılan hareketlerdir
ve öğrenciler büyük olasılıkla hareketlerle doğaçlama yorumlarla bedensel kompozisyon oluşturmaya
başlarlar.
Dalcroze yaptığı
çalışmada bedenin doğal cevaplarını
harekette,eurhythm (iyi ritim) kelimeleri
altında toplamıştır.Dalcroze öğrencilerin geniş ve
doğal hareketler ile müziği ifade etmede
özgür bırakıldıklarında içlerindeki müziği keşfettiklerini ve tempo ve
melodi gibi , derste öğretilmeye çalışılan pek çok kavramı anladıklarını ifade etmektedir.
Eurhythmic uygulamasının
amacı , öncelikle öğrencilerin ritmi
doğru hissetmeleri ve
yaratıcılıklarını bedensel araştırmalar
yoluyla sağlamayı amaçlar.Çünkü sinir sistemi
ritmik hareketin temelidir.
Dalcroze yönteminin dayanak noktası ;
insan bedeninin
müzikal fikirlerin kaynağı olması, insan hareketlerinin ise müzikal algılamaya
etki etmesidir.Müzikal duyarlılığın gelişimini Dalcroze
üç yöntemle sağlamaktadır:
1.Fiziksel
açıdan :Koordinasyon gelişimi ,fiziksel esneklik,denge, beden
bölümlerinin bağımsızlığı,hızlı bir şekilde işitilen ve görüleni benimseyerek
yanıtlamayı sağlamak
2.Düşünsel
açıdan:Konsantrasyon gelişimi,hafıza, sağ ve sol beyin
loblarının işitsel ve görsel gözlem yoluyla
sağlamak,
3.Duygusal
açıdan:Gelişmiş anlatım ve sosyalleşme tecrübeleri ile
iletişimin arttırılması, grup içindeki
aktivitelerinin arttırılmasını sağlamak
Dalcroze metodunda ritim
, ölçü ve nüanslar eller ve kollarla, bütün
vücutla ifade edilir.Vücudun hakimiyeti altında vücutla aklın sıkı işbirliği
sayesinde ritmik zihniyet oluşturmak için
müzikoplastik bir ritim duygusunun
geliştirilmesi amaçlanmaktadır
Dalcroze’un düşündüğü
eğitim, sinir sisteminin eğitimidir.Vücutla akıl ve istekle iktidar
arasında devamlı ve düzenli iletişim
kurulmasına, sonra da bunların dışa çıkarılmasını sağlamaya çalışır.İlk
derslerden itibaren çocuğun ilgisi müzik
ve ses yardımıyla kazanılmaya çalışılır.Çocuk
önce ritimleri sonra sonoriteleri (ses renkleri)
tanıyacaktır.Kollar vuruşları ifade etmede kullanılır..Hafif vuruşlar üzerinde az bir kuvvet ve enerji harcanır, kuvvetli bir “HOP”
sesiyle hareketler değiştirilir.Piyano bu çalışmaların ayrılmaz bir
parçasıdır.Çocuk piyanodan gelen her türlü
ritme cevap vermek zorundadır.
Dalcroze metodu , müzik eğitiminin üç ana unsuru olan ritim, dinamikler,
ton ve formu içerir
Dalcroze metodu üç dalı içerir;
1.Eurhythmics öğretimi , ritmi ve ritim
içinde dinamiklerin çalışılması ve öğretilmesini kapsar.
2.Solfej eğitimi;Kulak, görme ve öğrenmede porte üzerindeki melodi ve armoninin
öğretilmesini kapsar.
3.Doğaçlama ; ise doğaçlama yoluyla öğrencinin kendi
buluşu olan hareketlerin ses ve enstrüman ile desteklenerek, öğrencinin
doğaçlama yeteneğinin ritim ve müzik ile geliştirilmesini kapsar.
Dalcroze metodu ile
eğitime başlayan çocuklar ve yetişkinler için bu üç dal şarkı,
öğrencilerin hareketleri , şarkı ve oyunun içinde yer aldığı çeşitli aktiviteler ile öğrencilerin dinleme, karşılık verme ve buna bağlı olarak
yeni vücutsal devinimler icat etmeleri
sağlanır.Öğrencilerin durumları seviyeleri
ilerleyince yöntem gereği bu üç dal birbirinden ayrılır ve her biri
kendi sınıfını oluşturur.Her bir sınıf bu üç dalla ilgili ayrıntılı çalışmaları
içerir.Bu yeteneklerin geliştirilmesi ile
devinduyum (kinestetik) hassasiyet ve bu mekanizmanın sinir sistemi yoluyla geri
bildirime uğraması ,akıl ve beden yani
beyin-kas koordinasyonu arasındaki iletişimi sağlamaktadır.
Dalcroze yaklaşımı
öğretimde ritmik hareketlerin ve müzikal
konseptin anlaşılmasını içerir.Müzikal konseptin öğrenilip anlaşılmasında ritmik hareketlere yer
verir. Her yaştan ve her gruptan kişilerin müzikal gelişiminde yaklaşım
üç bölümdür;
Bu bölümler ;
1.Ritmik hareketlerin
bütünleşmesi
2.Kulak eğitimi
3.Doğaçlama sıralaması
kullanılır.
Dalcroze
Yaklaşımının Müzik Eğitiminde
Çocuklara Kazandırdığı Yetiler
Dalcroze Metodunda çocuklar müzikal uzmanlık ve doğaçlamayı
çalışırlarken fiziksel hareket ve ve işitmenin kombinasyonunu
deneyimi kazanırlar (Blom,1964).
Bu deneyimler ;
·
Öğrenirken tüm yeteneklerini kullanma,
·
Hayal gücü ve yaratıcılıklarını kullanma,
·
Estetik ve motor koordinasyonu geliştirme,
·
Konsantrasyon ve dinleme becerilerini geliştirme olarak
sıralanabilir.
Bütün bunlar
çocukta güven duygusu , yetenek ve algılamayı geliştirme yönünde yararlı olur.Bu egzersizler ile
öğrencilerin eğlenmesi ve yeteneklerini geliştirmesi beklenir.Bu hareketler
çeşitli süreler içinde cümle uzunluğu göstermeyi hedefler.Çeşitli ses uzunlukları ve zaman
değişiklikleri içinde öğrenci iç duygularında
zaman-mekan ve enerji
geliştirmeyi amaçlar.
Dalcroze yaklaşımı çocukların kulak , göz , beden ve akıl arasında daha keskin iletişim kurmalarına
yardım eder.Çocuklar dinlemede ve cevap vermede
daha dikkatli ve katılımcı hale gelirler.
Dalcroze Metodunu
Kullanabilecek Meslek Grupları Nelerdir?
Müzikten hoşlanan ve müziğin nasıl işlediği hakkında daha
çok şey bilmek isteyen a
·
Amatör ve dinleyiciler,
·
Müzikal becerilerini geliştirmek ve sözsüz iletişimi
anlamak isteyen İcracı müzisyenler ,şefler ,dansçılar,aktörler ,terapistler,
·
Uygulamada Dalcroze kavram ve
tekniklerini kullanarak eğitim düzeylerini arttırmak isteyen müzik
öğretmenleri,
·
Müzik ve hareketi kullanmayı becerileri arasına katarak,
sınıf yönetiminde bu yöntem sayesinde
sınıf ortaklığı ve takım ruhunu
cesaretlendirmek isteyen sınıf öğretmenleri bu yöntemi eğitimde kullanmaktadır.
DALCROZE
METODUNUN UYGULANDIĞI ÖRNEK PROGRAM
İÇERİĞİ
İlk sınıflardaki
çocuklar danslarla desteklenmiş müzik
ile eğlenmeye gereksinim duyarlar.Müzikle yapılan ve başladığı noktaya dönen
yürüyüşler veya müzikle bağdaştırılan imgeleme göre hayvan taklidi yapmak bu
çocuklar için uygun çalışma örnekleridir.Daha ileri sınıflardaki çocuklar
yürüme , el çırpma ve konuşmaya ihtiyaç
duyarlar.Bunları yaparken birbirlerine dönük olarak çeşitli ritmik hareketler
yaparlar ve hareketler arasında ilişki kurarlar.Böylece çocuk güven duygusu
–yetenek-algılama alanlarında gelişme sağlar.
1.KUR
3-4 Yaş Grubu : 3-4 Yaş
arasındaki çocukların sınıf içindeki fiziksel aktivitesi şarkı söylemesi, kulak
eğitimini hikaye anlatımını ve oyunları içerir. Diyatonik
diziye giriş, ritmik ölçüler ve ritmik okuma temellerine bu yaş çocuklarında
giriş yapılır.
4-5 Yaş Grubu : Bu yaş
grubuna ait fiziksel aktivite sınıfı, şarkı söyleme, kulak eğitimi, ritmik
hareketi, hikaye ve şiirleri ve tüm bu aktivitelere oyun desteğini içerir.
Çocuklar müziğin temelini kapsayan diyatonik diziye
giriş yaparlar ve ritmik örnekleri, ölçü sözcüklerini, müzik notasyonunun temellerini, ritmik kalıpları ve basit
ölçüleri öğrenirler.
5-6 Yaş Grubu : Bu yaş
grubunun fiziksel aktiviteleri arasında şarkı söyleme, kulak eğitimi, ritmik
hareket, hikayeler şiirler ve oyun
destekli müzikler yer almaktadır. Bu sınıfta çocuklar solfej kalıplarını (
do-mi-sol-mi ), ritmik kalıpları, majör ve minör dizileri, basit ve bileşik
ölçüleri, müzik cümlelerini, hızlanma ve yavaşlama gibi vurguları, solfej
okumayı öğrenmektedirler.
2. KUR
1.Sömestr : Bu dönemde
müzik teorisi, aktivite ve ritmik performansa yönelen euryhtmic
yaklaşımı ritmik beceriyle müzik arasındaki ilişkiyi geliştirmektedir. Ritmik
çalışmalar yoluyla şarkılı oyunlar, hikayeler ve vurmalı çalgılar ile
çocukların müzik becerisi kazanmaları sağlanır. Vuruşlar, süre değerleri,
tempo, vurgu, vuruş, artikülasyon, ritm, ölçü sayısı,
birim zamana düşen vuruş sayısı vs. öğretimi ile, hareketleri yönlendirmeyi
öğrenirler. Bu kur temel ritmik ve melodik şekilde yazılmış ritmik rotasyonu
okumayı sağlıyor.
2. Sömestr : Müzik
teorisi ve performansından oluşan müziksel aktivite, eurhythmics
yoluyla işitme yeteneği, ritmik beden arasındaki müzik ilişkisini
geliştirmektedir. Ritmik egzersizler yoluyla şarkılı oyunlar ve vurma çalgılar
ile öğrencinin müziksel bakış açısını ve müzik becerilerini geliştirmek
amaçlanmaktadır. Bu sömestrde çalışılacak konular ise şöyledir ; vuruş, süre,
tempo, ritm, ölçü sayısı ve yönetim becerileri. Yine 2. sömestrin 2.
bölümünde ise kanon poliritmik ve komple bileşik ölçü kalıplarını ritmik ve
melodik notasyon ve dikte, solfej kalıpları, armoniye giriş ve bu alanlarla
ilgili yaratıcı çalışmalar yer almaktadır.
DALCROZE
METODUNUN UYGULANMASI
Çocuklar , müzikal uzmanlık ve doğaçlamayı çalışırlarken , fiziksel hareket ve ve işitmenin kombinasyonunu tecrübe ederler (Blom,1964).Piyano
ile Dalcroze yöntemine şöyle örnek verilebilir ;
·
Öncelikle ses aralıkları içinde kalın ve ince sesler çocuğa kavratılır.Örneğin kalın sesi
hayvanlardan ayı , ince sesi kuş ile imgelendirmek çocuğun tınılar arasındaki farka göre beden
diliyle bu tınıları ifade etmesi istenir.Çocuğa ince ve kalın ses kavratılır.
·
Sonra orta do (middle c )
öğretilir ve çeşitli oktavlarda do ‘lar çalınarak , do’ların tizden
pese veya pesten tize olan yönleri
kavratılır.Yine çocuğun imgelem dünyasında çeşitli nesneler yardımıyla do seslerinin
kavratılması sağlanabilmelidir. ( Ormanda hayvanların yaptığı bir toplantıda
sırayla her hayvanın göl kenarındaki
toplantıya küçükten büyüğe veya büyükten
küçüğe gelmeleri şeklinde çocuğa imgelem
çalışması ile destek verilebilir).
·
Papağan yöntemiyle çocuğa do-re-fa-sol-la tonlarından
başlayarak bu küçük ezgi çocuğa
söyletilir ve tek parmak ile
piyanoda çocuğa bu küçük ezgi çaldırılır.
·
Tüm bu aşamalardan sonra çocuk artık doğaçlama yapmaya
hazır hale gelir.Öğrendikleriyle piyano üzerinde küçük gezintilere başlar
DALCROZE
METODUNUN UYGULANDIĞI ÖRNEK DERS
Dalcroze derslerinde izlenen temel öğrenme davranışları sırası aşağıdaki gibidir ;
·
Öğrenciler tempo tutarlar ve tempoyla yürürler,
·
Öğretmen piyanoda dörtlük değerlerden oluşmuş bir müzik
parçası çalar,( çocuklar)- her dörtlüğe uygun adım atarak yürüme suretiyle
dörtlükleri ifade ederler.
·
Öğrenciler müziğin seçilmiş bölümünden cümleler
söyleyerek ( ritim eşliğinde yürürler )
·
Öğrenciler yürürlerken sözlü cümleleri, el çırparak
tempoya uygun şekilde söylenecek hale dönüştürürler.
·
Uzun-kısa, düzenli veya düzensiz ritimler sıçramalar şeklinde
gösterilir. Her dörtlüğe uygun adım atarak yürünür, dörtlükler bir vuruşta iki küçük adım
atmak suretiyle, 16 ‘lıklar bir vuruşta 4 kısa adım
atmak suretiyle ; noktalı sekizlik ise
sıçrayarak ifade edilir.
·
Örneğin ezgi içinde ; .
yukarıdaki ritimler gibi bir ritim kullanıldığında , çocuklar
ritim ile adım atarlar. Çoğu kez çocuklardan partnerlerini seçmeleri istenir. Çocuklar
eşarp ya da havlu gibi esnek , mekansal alan oluşmasına uygun olan materyal ile
birbirlerine bağlıdır. Arkadaki öğrenciler belirli bir şarkının ritmik
sözlerine adım atarlarken, öndekiler tempo ile adım atarlar.
Öndeki
öğrenci
Arkadaki
öğrenci ise ile aynı ritmi ifade eder.
Yerler
değiştikçe öğrencilerin rolleri de değişir. Öğrenciler aynı doğrultuyu aşağıdaki şekilde tekrar eder:
Öndeki öğrenci
Arkadaki
öğrenci ise ile aynı ritmi ifade eder.
Diğer şarkılarla uygulanabilen bir diğer yöntem hareketli
olarak bir şarkının halka şeklinde söylenmesidir. Bu yöntemde her öğrenci
bireysel sözcük grubunu hareket ettikten sonra kullanılmalıdır.
Örnek: 4/4 Are
You Sleeping
1.(Are you sleeping)
2. (Brother John)
3. (Morning bells are ringing)
4. (Ding dong ding)
Her sözcük grubu bir halka tarafından sunulur. Dört ( daha fazla ya da daha az,
halka bibiri
içinde kendine ait sözcükleri söylerken döner. Tempo tutan ya da bu tempoyu
muhafaza eden kişi ise elindeki davul ya da çelik üçgen ile bu halkanın tam
merkezinde bulunmalıdır.
Aktiviteyi çeşitlendirmek için birbirleri içinde konumlanmış
olan halkaların birbirlerinin tersi yönünde döndürülmesi mümkündür.Söylenen
bölümler her kelime grubuna eklenebilir veya
şarkının kanon halinde söylenmesi
sağlanabilir.Yaşça daha büyük olan öğrenciler geometrik figürler içerisinde
uygun şarkıları eşli ya da eşsiz icra etmekten hoşlanabilirler
İlk sınıflardaki çocuklar danslarla desteklenmiş müzik
ile eğlenmeye ihtiyaç duyarlar.Örneğin
müzik ile yapılan başladığı noktaya dönen yürüyüşler .Daha ileri sınıflardaki
çocuklar yürüme, el çırpma ve konuşmaya
ihtiyaç duyarlar.Bunları yaparken
birbirlerine dönük olarak çeşitli ritmik hareketler yaparlar.Bu örnekler arasındaki ritmik ilişkileri uygulayarak
denerler .
Dalcroze yaklaşımı çocukların kulak , göz , beden ve akıl arasında daha keskin iletişim kurmalarına
yardım eder.Çocuklar dinlemede ve cevap vermede
daha dikkatli ve katılımcı hale gelirler.
Dalcroze yaklaşımı
öğretimde ritmik hareketlerin ve müzikal
konseptin anlaşılmasını içerir.Müzikal konseptin öğrenilip anlaşılmasında ritmik hareketlere yer
verir. Her yaştan ve her gruptan kişilerin müzikal gelişiminde yaklaşım üç bölümdür;
1.Ritmik hareketlerin
bütünleşmesi
2.Kulak eğitimi
3.Doğaçlama yı içerir.
DALCROZE
METODUNU KULLANABİLECEK MESLEK GRUPLARI NELERDİR?
·
Müzikten hoşlanan ve müziğin nasıl işlediği hakkında daha
çok şey bilmek isteyen amatör ve dinleyiciler,
·
Müzikal becerilerini geliştirmek ve sözsüz iletişimi
anlamak isteyen İcracı müzisyenler ,şefler ,dansçılar,aktörler ,terapistler,
·
Uygulamada Dalcroze kavram ve
tekniklerini kullanarak eğitim düzeylerini arttırmak isteyen müzik
öğretmenleri,
·
Müzik ve hareketi kullanmayı becerileri arasına katarak,
sınıf yönetiminde bu yöntem sayesinde
sınıf ortaklığı ve takım ruhunu
cesaretlendirmek isteyen sınıf öğretmenleri bu yöntemi eğitimde kullanmaktadır.
Sonuç olarak; bütün bedeni kullanarak sadece
zihinsel ve duygusal değil , iç güdüsel olarak yani müziğin fiziksel
olarak algılanması ile müziğin ritmini çocuğun bedeninde hissetmesi öğretilir. Müzik bedensel devinimlere eşlik ederken , bedensel devinimlerde müziğe eşlik eder. Böylece müzik uygun
bedensel devinimlerle somutlaşır ,
anlam kazanır ve işlevselleşir. Çocuk belirli müziksel ögeleri bedensel devinimlerle ifade eder. Çocuğun icra yeteneklerinin
geliştirilip , müzikal cümleleri
KAYNAKÇA
Bamberger,J. (1991). The mind behind
the musical ear: How children don’ think and what we can do about it .New York :Simon and Schuster Press
Blom, E.(1964) . Grove’s
Dictionary of Music and musicians.St. Martin’s Press.
Carter,W (1983). Methods
and Perspectives in Urban Music Education. Washington:I. University Press of America
Doğan. F. &Altay, F. (1996).Sportif
ve ritmik jimnastik. Ankara :Ünal ofset
Monica Dale/Dalcroze course schedule faculty .Dalcroze.org.U.S.A.
Dalcroze Eurhythmics, http:// www.musicalretreat.org /electives.html.
Dalcroze Metod, http://www.dalcroze.usa.org
/2000 , İnstitut Jaques Dalcroze.
Dalcroze Methodology, http://jeffcoweb.jeffo.k12.co.us/isu/music/dalcroze.html Jefferson County Public Schools,
Music Department
Dalcroze Society of America-Training and scholarships,
http://www.dalcroze.usa.org/training.htm
Dutoit, J. (1990). Endangered
minds :why children don’t think and what we can do about it .
Koç,Ş. (1994)
Spor Psikolojisine Giriş .İzmir ,Medikal Yayıncılık Tic.ltd.Şti.
Music Education Beyond
The Mozart Effect // neurosscience for kids –Music education
http // faculty washington
. edu / chudler /dl.html
Pamir,L. Çağdaş Piyano Eğitimi.İstanbul :Beyaz Köşk(Müzik Sarayı) Yayınları
See, F. (1971) . Rhythm
and movement // Applications of Dalcroze
Eurhythmics.
What is the rhythmic
gymnastic , http://home.eol.ca/kalev/History.htm
Yönetken , B. (1952) Okulda müzik öğretimi ve
öğretim metodları. İstanbul : Milli Eğitim Basımevi.
Zorn , J. Listening to Music . New Jersey : Simon and Schuster Press.