MÜZİSYEN VE ERGONOMİ *

Doç.Dr. Esra Akı

H.Ü Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Y.O

 

* Müzisyen Sağlığı Günleri-I,

11-12 Mart 2005,

Yıldız Teknik Üniversitesi, İst.

 

Müzisyenler için ergonomi; mühendislik, biomekani, fizyoloji, antropoloji ve psikoloji bilimlerinin ışığında müzisyen ile enstrümanı ve ekipmanları arasındaki ilişkidir. Ergonomi, bir önleme programıdır.

Müzisyenler tekrarlı hareketler ve oldukça iyi beceri gerektiren birçok işte çalışanların karşılaştıkları benzer ergonomik stres faktörleriyle karşılaşmaktadırlar.

Müzisyenlerde görülen bazı postüral bozukluklar; ayakta dururken dizlerde zorlanma, vücudu enstrümana göre pozisyonlama, başın öne doğru statik postürü, el bileğinde aşırı fleksiyon ya da ekstansiyon, aşırı parmak basıncı, rijit omuz postürü, gevşek oturuş ve nota basışına bakmak için gövdenin rotasyonudur.

Kısıtlanmış yada ağrılı el fonksiyonları olan müzisyenler için eklemleri korumak ve günlük aktivitelerdeki zorlanmayı en aza indirmek için çok sayıda araçlar mevcuttur. Enstrümanlar, icra yapmak için daha ergonomik ve yaralanmalara daha az neden olabilecek şekilde uyumlandırılabilir. Biomekanik ve ergonomik olarak doğru oturuş, sırt ve boyun yaralanmalarını en aza indirebilir. Müzisyenler için bazı adaptif ekipmanlar; ayarlanabilir sandalyeler, lambalar, bel destekleri, çene ve omuz pedleridir.

Rus tekniği gibi bazı teknikler oldukça rijit ve nötral olmayan uygunsuz pozisyonlar içermektedir. Profesyonel müzisyenler ve öğrenciler en uygun enstrüman dizaynının yanısıra çalma alışkanlıklarını, sürelerini ve zorlukları değişebilir, vücudunu farkında olmayı geliştirebilirler.

Klasik müzik icra edenler yetersiz lumbal desteği olan metal sandalyelere oturarak olumsuz etkilenmektedirler. Postür, nefesli sazlar çalanlarda iyi bir ton ve piyanistler için mobiliteyi sağlamak açısından önemlidir.

Ayrıca, müzisyenlerin bir işi de enstrümanın taşınması, konser salonuna götürülmesi, orada hazırlanması ve enstrümanın tekrar eve yada stüdyoya taşınmasını içermektedir. Kaldırma kemerleri, tekerlekli taşıyıcılar ve doğru kaldırma tekniklerinin öğretildiği bel-boyun okulları yaralanmayı önleyebilir.

Ergonomi ve mesleki rehabilitasyon prensipleri, özellikle uyumlandırılmış ekipmanlar, yaralanmaların önlenmesi ve tedavisi için müzisyenlere uygulanabilir.