ÇAĞDAŞ TÜRK FLÜT MÜZİĞİ DAĞARCIĞI

Arş.Gör. Özlem Onuk

Gazi Ünv. Eğt.Fak.

GSEB MEASD-Ankara

 

* Cumhuriyetimizin 80. Yılında Müzik

Sempozyumu, 30-31 Ekim 2003,

İnönü Üniversitesi, Malatya

Bildiriler,s.345-351

1.Giriş

Bilindiği gibi müzik eğitiminin ana boyutlarından biri çalgı eğitimidir. Çalgı eğitimince kapsanan flüt[*] eğitimi müzik eğitiminin bütünlüğü içerisinde daha çok “özengen ve mesleki müzik eğitimi” içinde yer almaktadır. (Uçan,1997)

 

Üniversitelerin eğitim fakülteleri müzik eğitimi anabilim/anasanat dallarında flüt eğitimi; lisansta başlayıp yüksek lisansa, doktoraya ve ona eşdeğer sanatta yeterliliğe kadar uzanan programlarda kendine özgü bir alan olarak karşımıza çıkmaktadır.  Bu kadar uzun bir süreci kapsayan çalgı eğitiminde, çalgı eğitimi dağarı her eğitim aşamasıda çok önemli bir yere sahiptir. Dağarcıktaki eserlerin farklı dönemlerden, farklı stil ve ses sisteminde yazılmış olması elbetteki eğitici olmaktadır. Bu dağarcık içerisinde yer alan Türk flüt eserleri kendine özgü ezgi, ritm, form, ses sistemi ile eğitim ve konser dağarını tamamlayıcı bir nitelik taşımaktadır. Bu araştırmada çağdaş Türk flüt müziği dağarcığı incelenmiştir.

 

Amaç ve Önem

Bu araştıma ile “Çağdaş Türk Flüt Müziği” bilimsel geçerlilik ve güvenirlikle saptanıp, bu saptamalar ışığında öneriler geliştilerek flüt eğitiminin gelişmesine katkıda bulunulması amaçlanmıştır. 

 

Yapılan araştırmalar sonucu pek tanınmadığı ortaya çıkan “Çağdaş Türk Flüt Müziği”nin  müzik eğitimi anabilim/anasanat dallarındaki flüt eğitimine , flüt eğitim müziğine ve flüt konserleri dağarının çeşitlenip zenginleşmesine yol açarak yeni ve  farklı bir boyut kazandırması düşünülmektedir.

 

Sayıltılar ve Sınırlılıklar

Araştırmada yurt içinde ve dışında basılmış tüm ulaşılan kaynaklardan elde edilen veriler gerçeği yansıtmakta olup, yeterince geçeli ve güvenilirdir.

 

Araştırma yurt içinde ve dışında basılmış ulaşılabilen tüm çağdaş Türk flüt müziği eserleriyle ve yayımlarla sınırlıdır.

 

2. YÖNTEM

Araştırma betimsel bir nitelik taşımaktadır. Basılan, bestelenen ya da bestelendiği belirtilen “Çağdaş Türk Flüt Eserleri”nin saptanıp eğitim ve konser repertuarına alınması için geniş bir literatür taraması yapıldığından “tarama” yöntemi kullanılmıştır.

 

Araştırmanın evreni ve örneklemi aynı olup, çağdaş Türk bestecilerinin flüt içeren tüm oda müziği eserleridir.

 

Verilerin Toplanması ve  Çözümlenmesi

Araştırmanın gerektirdiği veriler, kaynak tarama ile elde edilmiştir.Bu araştırmada veriler niteliksel ve niceliksel olarak çözümlenmiştir. Verilerin niteliksel ve niceliksel (istatistiksel) çözümlenmesinde betimsel istatistiklerden yararlanılmıştır. Çözümlemede nitel tablolar ve nicel tablolar oluşturulmuş, sınıflamalar yapılmış, istatistik olarak frekans ve yüzde kullanılmıştır.

 

3. ÇAĞDAŞ TÜRK FLÜT MÜZIĞINE İLİŞKİN BULGULAR VE YORUMLARI

 

Tablo 1- Çağdaş Türk Flüt Eserleri

 

 

 

 

 

Tablo 2- Çağdaş Türk Flüt Eserlerinin Gruplanması

 

 

Tablo 2’de belirlendiği üzere 41 çağdaş Türk beslecisine ait toplam 75 flüt eseri bulunmaktadır. Bu eserler flütlü orkestra için yazılmış eserler dışındaki tüm flüt içeren eserlerdir. Çağdaş Türk flüt müziği eserlerinin 5’i solo flüt için, 2’si iki flüt için, 11’i flüt ve piyano için, 6’sı flüt ve orkestra için yazılmış; diğer 52 eser ise değişik bileşimli flütlü oda müziği eserleridir. Çağdaş Türk flüt müziği eserlerinin çoğunu oda müziği eserleri oluşturmaktadır.

 

Çağdaş Türk flüt müziği eserlerinin çoğunu oda müziği eserleri oluşturmaktadır. Daha önceki bir araştırmada belirlendiği üzere müzik eğitimi anabilim dallarındaki flüt eğitimcileri Türk flüt eserlerinin 7’sini eğitim ve konser repertuarında kullandıkları ortaya çıkmıştı. Çağdaş Türk flüt eserleri tanınan kısmıyla sınırlı olmayıp bunun 10 katını aşan bir sayıya ulaştığı görülmektedir. Flüt eğitiminde Türk eserlerinin çalışılmış veya az çalışılmış olması flüt eğitiminde bütün olarak gelinmesi gereken kapsam, düzey ve nitelikte anlamlı bir eksiklik oluşturur. Flüt eğitimi için farklı ses sistemleri ve bunlara ilişkin yapı, ölçü ve ritmlere hakimiyet önemlidir. Bu da flüt eğitimde kazanılması gereken davranışlar olarak önem taşımaktadır. (Onuk, 2001; 46)

 

Eserlerin tanınmama ya da kullanılamamasında başka etkenler de söz konusudur. Bu etkenleri şöyle sıralayabiliriz.

1)                  Eserlerin bulunduğu kütüphanelere ulaşılamama,

2)                  Bestecinin eserlerini bağışlandığı kurum ve kütüphanede eserlerin bulunmayışı,

3)                  Eserlerin tek ve çoğaltılmamış olması,

4)                  Bir yayın evi tarafından basılmamış olması,

5)                  Eserlerin sadece kişisel kütüphanelerde bulunması,

6)                  Eserin çeşitli nedenlerle kaybolması,

ve buna benzer pek çok nedenden dolayı eserlere ulaşılamamakta, eğitim ve konser dağarına alınamamaktadır.

 

Bu eserlerin büyük bir bölümünün müzik eğitimi anabilim dallarındaki flüt eğitiminde kullanılamama nedenlerinde biri de; farklı bileşimli oda müziği çalgıların müzik eğitimi anabilim dallarında bulunmamasıdır.

 

Sonuç ve Öneriler

Çoğunlukla oda müziği eserlerinin oluşan 75 Çağdaş Türk flüt müziği eseri bulunmaktadır. Çağdaş Türk flüt müziği eserlerinin 5’i solo flüt için, 2’i iki flüt için, 11’i flüt ve piyano için, 6’sı flüt ve orkestra için yazılmış; diğer 52 eser ise değişik bileşimli flütlü oda müziği eserleridir. Çağdaş Türk flüt müziği eserlerinin çoğunu oda müziği eserleri oluşturmaktadır.

 

Flüt eğitimcileri ve/veya icracılarının daha fazla araştırmacı olması beklenmektedir. Çağdaş Türk flüt müziği eserlerinin incelenerek çözümlenmesi ve flüt eğitiminde kullanılabilirliklerinin ortaya çıkarılması için flüt öğretim elemenlarının tümünün katılımını içeren bir eğitim semineri düzenlenmelidir.Çağdaş Türk Bestecilerinin flüt için eser yazmış olmaları olumlu ve sevindirici olmakla birlikte, flüt için daha fazla eser yazılmasında yarar görülmektedir. Türk bestecileri, flüt eğitiminin farklı düzeylerine dönük eser yazmaları konusunda yarışma ve sipariş yoluyla özendirilmelidir. Bestecilerin eserlerinin çeşitli flüt eğitimcilerine, icracılarına, fakülte kütüphanelerine iletilmesi sağlanmalıdır.

 

Çağdaş Türk flüt eserlerinin daha çok yazılması, duyurulması, işlerlik kazanması için temel düzeyden virtiözite düzeyine kadar çeşitli düzeylere yönelik Türk eseri seslendirme ve yorumlama yarışmaları düzenlenmelidir.Bu kadar Türk eseri ile karşılaşılması ülkemiz adına da gurur kaynağıdır. Küreselleşen dünyada, ancak sağlam ve kusursuz bir kültürel alt yapı ile sarsılmaz medeniyetimiz geleceğe taşınmış olur.

 

KAYNAKLAR

FEMNEN, Mithat, (1996 ) Müzikçinin El Kitabı, Müzik Ansiklopedisi Yayınları, Ankara.

İLYASOĞLU, Evin, (1989 ) Yirmibeş Türk Bestecisi, İstanbul.

İLYASOĞLU, Evin, (1998 ) Çağdaş Türk Bestecileri / Contemparary Turkish Comperers Pan Yayıncılık, İstanbul.

İLYASOĞLU, Evin, (1997) Zaman İçinde Müzik Yapı Kredi Yayınları, İstanbul

KÜTAHYALI, Önder, (1981) Çağdaş Müzik Tarihi, Nejat ilhan Leblebicioğlu Yayınları, Ankara

KAPTAN, Saim, (1991) Bilimsel Araştırma ve İstatistik Teknikleri, Gazi Üniversitesi, Ankara.  

KARASAR, Niyazi, (1999) Bilimsel Araştırma Yöntemi, Nobel yayın dağıtım,  Ankara

ONUK, Özlem, (2001) Ünivesitelerin Müzik Eğitimi Anabilim/Anasanat Dallarında Flüt Eğitimi ve Bu Eğtimde Çağdaş Türk Flüt Müziğinin Yeri, Gazi Üniversitesi Eğtim Bilimleri Enstitüsü (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Ankara

ORANSAY, Gültekin, (1977 ) Bağdarlar Geçidi, Küğ Yayınları, İzmir.

ORANSAY, Gültekin, (1965 ) Batı Tekniğiyle Yazan 60 Türk Bağdar, Küğ Yayınları, İzmir.

SAY, Ahmet, (1985 ) Müzik Ansiklopedisi, Başkent Yayınevi.Ankara

SAY, Ahmet, (1985 ) Müzik Tarihi , Müzik Ansiklopedisi Yayınları, Ankara

UÇAN, Ali, (1997) Müzik Eğitimi, Müzik Ansiklopedisi Yayınları, Ankara.