YENİDEN YAPILANMA’NIN YENİDEN YAPILANMASI

Doç. Cemal Yurga

İnönü  Ünv. Eğt.Fak.

GSEB MEASD-Malatya

 

* Cumhuriyetimizin 80. Yılında Müzik

Sempozyumu, 30-31 Ekim 2003,

İnönü Üniversitesi, Malatya

Bildiriler,s.38-42

 

Anımsanacağı gibi Yeniden Yapılanma çerçevesinde YÖK tarafından getirilip önümüze konan ders programı ve içerikleri, bölümlerin görüşü alınmadan, bir oldu bittiye getirilerek oluşturulmuş, deneyimli öğretim elemanlarından yararlanılmamış, uygula gör politikası uygulanmıştır. Resim İş Eğitimi Bölümü ile birleştirilerek tek bölüm başkanlığına bağlanıp Ana Sanat Dalı veya program olarak tanımlandırılan bölümlerimiz, Ses Eğitimi, Çalgı Eğitimi ve Müzik Kuramları Eğitimi Ana Sanat Dallarımızı yitirmemize neden olmuştur.

Beşinci yılını uygulayıp 6. Yılına girdiğimiz ders programı geçen yıl 2. mezunlarını verdi. Öğretim elemanlarının ve öğrencilerin sabırla 4 yılı tamamladığı bu yeni program ideal müzik öğretmeni yetiştirmede ne denli başarılı olacaktır, onu zaman gösterecektir. Ancak programın, 4 yıllık eğitim süreci içinde karşılaşılan olumlu ve olumsuz yönleri incelendiğinde aşağıdaki saptamalar ortaya çıkmıştır.

Yıllarca müzik eğitimi bölümlerinin derslerinin standartlaştırılması için sempozyumlar yapılmış, makaleler, bildiriler ve kitaplar yazılmıştır. Sonuçta, yeniden yapılanma bölümler arasında birlik sağlamış, öğrencilerin yatay geçişlerinde ders intibakları da sorun olmaktan çıkmış, özlenen standardizasyon sağlanmıştır. Ancak amaca ulaşmada bu program yeterli midir?

Programa iyi yönden bakıldığında, Güncel-Popüler Müzik, Elektronik Org ve Eğitimi, Okul Bandosu, Müzik Kültürü, Oyun Dans ve Müzik, Eğitim Müziği Besteleme gibi, bölümlerimizin çoğunda bulunmayan yeni derslerin eklendiği görülür. Programın  olumlu yönlerinden biri de, uygulamalı olarak yapılan çoğu derslerin teorik olarak gösterilmesidir. Haftada 10 saatle sınırlandırılan pratik derslerin, ders ücretlerinin ödenmesinde yarattığı sıkıntı böylece giderilmeye çalışılmıştır.

Beş yıl önce programın özenle hazırlanmadığı ve kontrollerin yapılmadığı görülmektedir. Bireysel Çalgı Eğitimi dersinin teorik, pratik ve kredisi tabloda 1 0 1 olarak görülmekte iken, içeriklerin yazıldığı bölümde 2 0 2 olarak görülmektedir.

Ders programımızı teorik dersler ve beceri geliştiren dersler olarak iki  bölüme ayırarak incelemek, dersler ve yarıyıllar arasındaki dengeleri görmek açısından yararlı olacaktır.

Aşağıdaki tablo 1’de de görüleceği gibi, 4 yıllık derslerin toplam 73 Kredi ve 93 Saati teorik derslere, 80 Kredi ve 90 Saati müzik becerisini geliştirmeye ayrılmıştır. Teorik derslerin yalnızca 20 Kredi ve 23 Saati müzikle ilgilidir. Bu da 4 yıla bölündüğünde, haftada 5 Kredi ve yaklaşık 6 Saatlik teorik ders ortalaması olduğunu ortaya çıkaracaktır. Öğrencinin teorik ders donanımında bu kredi ve saat sayısının yeterli olup olmadığı tartışılabilir. Oysaki, beceri geliştiren derslerde tartışılamayacak  ilkeler vardır.

TABLO 1

 

Aşağıdaki TABLO 2’de de görüleceği gibi, yarıyıllara göre ders dağılımları ve beceri geliştiren ders dağılımlarında dengesizlikler bulunmaktadır. Örneğin I. Yarıyılda 14 saatlik teorik ders bulunmasına karşın, beceri geliştiren 13 saatlik ders bulunmaktadır. Yarıyıllara göre ilerledikçe, beceri geliştiren derslerin artması gerekirken, teorik dersler artmakta, 7. ve 8. yarıyıllarda piyano dersi kaldırılmaktadır. Müzik öğretmeninin en önemli çalgısı klavyeli çalgılardır,  piyanodur, orgdur. Müzik öğretmeni piyanoyu bulamadığında org kullanacaktır.

Programa göre, Piyano dersi 3 yıl boyunca haftada 2 saat, buna karşın Bireysel Çalgı Eğitimi 4 yıl ve haftada 1 saatle yeterli görülmüştür.

TABLO 2

 

Matematiksel olarak genel toplam düşünüldüğünde, 4 yıllık ortalama eşittir. Teorik dersler 93 saat, beceri geliştiren dersler de 93 saattir. Teorik derslerin 48 saati TABLO 3’te de görüleceği gibi eğitim dersleridir. Geriye kalan 45 saatin teorik dersler için yeterli olacağı, eksik görülen teorik derslerin seçmeli derslerle kapatılabileceği düşünülmüştür. Seçmeli derslerin içeriğine bakıldığında şöyle bir tanımla karşılaşılmaktadır:

TABLO 3

 

Madde 6. Seçmeli Dersler: Programlarda mümkün olduğu ölçüde seçmeli ders için yer ayrılmıştır. Öğrencilerin kendi alanı dışındaki ilgi, istek ve ihtiyaçları doğrultusunda seçmeli dersleri diğer bölümlerden almaları sağlanmalıdır. Ancak zorunlu hallerde seçmeli derslerden en fazla ikisi bölüm içinden verilebilir denmektedir.

IV. Yarıyılda başlayıp 4 Yarıyıl süren seçmeli derslerin ne kadarının bölüm dışından verilebildiği diğer müzik öğretmenliği programlarıyla yapılan görüşmelerde anlaşılmaktadır. Müzik Öğretmenliği Programlarımızın Yarıyıl Programlarında yetersiz kalınan derslerin takviye edilmesi amacıyle, seçmeli derslerin neredeyse tamamı bölüm içi dersi olarak açılmaktadır. Bu nedenle de seçmeli dersler açılırken amaç olarak ortaya konan, yaklaşık yarısının alan dışı derslerden açılması amacına ulaşılamamıştır.

Örneğin 3 yarıyıl olarak programa konan, ayrı dersler altında öğretilmesi gereken bir çok dersi içine aldığı savunulan Müzik Teorisi ve İşitme Eğitimi[1] dersi, bir çok dersi kapsadığına göre niçin 3 yarıyıl ile sınırlandırılmıştır? Haftada 6 saat, 3 yarıyıl olacağına, öğrenme süreci zamana yayılarak, 6 yarıyıl olması daha sağlıklı bir öğrenme sürecini sağlamaz mıydı?

Seçmeli derslerin 4 yarıyıl olması ve 4. yarıyıldan başlaması, 4. yarıyılda 3 Teorik 0 Pratik 3 Kredi olup, diğer yarıyıllarda 2 Teorik 0 Pratik 2 Kredi olması anlaşılamamıştır. 5.Yarıyıldaki Eşlik (Korepetisyon) dersi için de 1 saat yeterli değildir.

I Yarıyıl olarak düşünülüp, 3 0 3 yapılan dersler[2], 2 yarıyıl olarak 2 0 2 yapılmış olsaydı, öğrencinin öğrenme süreci hem daha kuvvetli olurdu, hem de yıllık programlamalarda öğretim elemanlarına göre ders dağılımını oturtmak rahat olurdu.

Aşağıdaki TABLO 4’te de görüleceği gibi, derslerin yarıyıllara göre dağılımında da dengesizlik görülmektedir:

TABLO 4

 

Örneğin I. Sınıfa yeni başlayan mesleğimize yeni giren bir öğrencinin 10 çeşit dersten başarılı olmasını beklemek zordur. Oysa I. Sınıfta daha az ders çeşidiyle karşılaşan öğrenci  üniversiteye, ortama ve mesleğimize alışması için kendini geliştirmeye zaman bulabilecektir. 2. Sınıftan itibaren ders çeşidi sayısı artabilir. İlerleyen yarıyıllarda öğrencinin başarılı olmasını beklemek daha mantıklı olacaktır. Dört yıllık bir programda öğrenciye yüklenilmesi gereken ve öğrencinin en verimli çalıştığı dönemler olarak II.,III. ve IV. Sınıf bilinmektedir. Çünkü öğrenci, II. Sınıftan itibaren sanat eğitiminde kimliğini bulmakta, oluşturmaya başladığı birikimini ve emeğini doğru yönlendirme becerisi kazanmaktadır.

Ülkemizdeki müzik öğretmeni sayısı yetersizdir[3]. Geçmişteki hükümetler, bu yetersizlikten yararlanarak ilk ve orta öğretimdeki müzik derslerini azalttılar. Hatta yüksek öğretimde seçmeli dersler arasında yer alan müzik dersi de zaman içinde kaldırıldı. 2003 Yılı müzik öğretmeni atamalarında verilen kontenjanın 50 olduğu da göz önüne alındığında, ülkemiz yönetimlerinin müzik eğitimine verdiği değer ortaya çıkmaktadır. Her ne kadar bizler kılı kırk yaran programlar yapmaya çalışsak da, müzik eğitiminin eğitim sistemlerinin  içindeki önemini her zaman vurgulasak da, ulaştığımız başarı hükümetlerin izin verdiği kadarıyla gerçekleşmektedir.

Sanatın ne olduğunu bilmeyen hükümetlere rağmen, yakın bir gelecekte müzik öğretmeni yetiştiren ders programları yeniden ele alınmalı. Ders programlarımızın oluşturulmasında fikri olan herkes, buradaki gibi bir sempozyum organizasyonuyla dinlenmeli. Hedeflenen amaca ulaşmada oluşturulacak program, hem ders çeşidi olarak yeterli olmalı, hem de içerikle zenginleştirilmeli ve müzik eğitiminin önemini savunacak, yetenekli, birikimli ve becerikli müzik öğretmenleri yetiştirilmelidir.

Bu bilgiler ışığında YENİDEN YAPILANMA, YENİDEN YAPILANDIRILMA’LIDIR.

KAYNAKÇA

1. Milli Eğitim Sayısal Veriler 2001, Milli Eğitim Bakanlığı Araştırma Planlama ve Koordinasyon Kurulu Başkanlığı,

2. Yeniden Yapılanma Programı. YÖK. 1998